ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု ဴဖစ္ရပ္မဵား ဴပကၡဒိန္ ၁၉၈၇ - ၁၉၈၈

Outrage - Burma's Struggle for Democracy by Bertil Lintner စာအုပ္ကို စံဝင္းေမာင္ႎႀင့္ မင္းမဵႂိးႎိုင္ တိုႚက ဴမန္မာဴပန္ကာ 1st Burmese edition published in the UK in 1990 by Peacock Press, Edinburgh, Scotland က ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ဘာတီလင္တနာရဲႚ 'ေဒၝမာန္ဟုန္ - ဗမာဴပည္ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပၾဲ'၊ စာအုပ္က "ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု ဴဖစ္ရပ္မဵား ဴပကၡဒိန္" ကို ခုႎႀစ္ အလိုက္ ဴပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ဴပ လိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။
ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု ဴဖစ္ရပ္မဵား ဴပကၡဒိန္ ၁၉၈၇ - ၁၉၈၈

ဒီဇိုင္း - ငုရင္ဴပင္ ကၾန္ရက္ စာမဵက္ႎႀာ။

ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု ဴဖစ္ရပ္မဵား ဴပကၡဒိန္ ၁၉၈၇ - ၁၉၈၈

၁၉၈၇ ခုႎႀစ္။

ဳသဂုတ္လ ၁၀ ရက္။ ဦးေနဝင္းက ေရဒီယိုႎႀင့္ ႟ုပ္ဴမင္ သံဳကားမႀ မိမိ ၂၅ ႎႀစ္ဳကာ အုပ္ခဵႂပ္ ခဲ့စဥ္ ကာလ အတၾင္း အမႀားမဵား ဴပႂလုပ္ ခဲ့ေဳကာင္း၊ အခဵိန္ အခၝႎႀင့္ ေလဵာ္ညီစၾာ ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲမႁမဵား ဴပႂလုပ္ရမည္ ဴဖစ္ေဳကာင္း ၉ မိနစ္ခၾဲဳကာ ေဴပာဳကားေသာ မိန္ႚခၾန္းတၾင္ ဝန္ခံ လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္။ ၁၉၆၆ ခုႎႀစ္ ကတည္းက အစိုးရ ခဵႂပ္ကိုင္ ခဲ့သည့္ ဆန္၊ ေဴပာင္းႎႀင့္ ပဲ အမဵႂိးမဵႂိး ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကားမႁမဵား အေပၞ ကင္းလၾတ္ခၾင့္ ဴပႂလုိက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္။ ကဵပ္ေငၾ ၂၅၊ ၃၅ ႎႀင့္ ၇၅ ကဵပ္တန္ မဵားကို သံုးစၾဲရန္ တရား မဝင္ေတာ့ေဳကာင္း ႎိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ အတၾင္းေရးမႀႃး ဦးစိန္လၾင္ လက္မႀတ္ ေရးထိုး ခဲ့သည့္အမိန္ႚကို ထုတ္ဴပန္သည္။ တိုင္းဴပည္၏ ေငၾေဳကး လည္ပတ္မႁ ၈၉ ရာခိုင္ႎႁန္းမႀာ ေပဵာက္ကၾယ္ သၾား႓ပီး ဴပည္သူမဵားအား သံုးစၾဲခၾင့္ ရပ္စဲ လိုက္သည့္ ေငၾစကၠႃမဵား အတၾက္ ေလဵာ္ေဳကး မေပးေပ။


စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္။ အစိုးရက တကၠသုိလ္ႎႀင့္ ေကာလိပ္ အားလံုးကို ပိတ္လိုက္သည္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံ အထက္ပိုင္းမႀ ရန္ကုန္တၾင္ လာေရာက္ ပညာ သင္ဳကား ေနေသာ ေကဵာင္းသားမဵားကို ေနရပ္သိုႚ ဴပန္ပိုႚ လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္။ အခၾန္ေကာက္ ဥပေဒ အမဵားအဴပားကို ဴပန္လည္ ဴပင္ဆင္ လိုက္သည္။ လယ္သမားမဵား ေငၾအစား ကုန္ပစၤည္း မဵားဴဖင့္ အခၾန္ ေပးရန္ ဥပေဒကို ခဵမႀတ္ခဲ့ရာ ေကဵးလက္ ေဒသမဵားတၾင္ မေကဵနပ္မႁမဵား ေပၞေပၝက္ လာသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္။ ဦးေနဝင္းက ထိုေနႚ မဆလ ပၝတီ အစည္းအေဝး တရပ္တၾင္ "က႗န္ေတာ္တိုႚ အေနနဲႚ ႎိုင္ငံသားတိုင္း ဘယ္သူမဆို ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမဵားကို မႀတ္ပံုတင္႓ပီး လုပ္ကိုင္ႎိုင္တဲ့ အေဳကာင္း ပၾင့္ပၾင့္လင္းလင္း ေဳကညာခဲ့႓ပီး ဴဖစ္ပၝတယ္" ဟူ၍ ေဴပာဳကားသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၁၄ ရက္။ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္က စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေနႚတၾင္ ေငၾစကၠႃ တန္ဖိုး ခဵခဲ့မႁကို သေဘာတူေဳကာင္း အတည္ ဴပႂလိုက္သည္။ အသံုး မဴပႂ ႎိုင္ေတာ့သည့္ ၂၅၊ ၃၅ ႎႀင့္ ၇၅ ကဵပ္တန္ ေငၾစကၠႃမဵား အစား ၄၅ ကဵပ္တန္ႎႀင့္ ၉၀ ကဵပ္တန္ ေငၾစကၠႃ မဵားဴဖင့္ အစား ထိုးလိုက္သည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္။ နံနက္ ၄ နာရီ ခၾဲခန္ႚတၾင္ ရန္ကုန္ ႓မိႂႚလယ္ရႀိ သမၳတ ႟ုပ္ရႀင္႟ံု၌ ဗံုးေပၝက္ကၾဲမႁ ဴဖစ္ပၾားသည္။ တစံုတေယာက္မႀ ထိခိုက္မႁ မရႀိေပ။


ေအာက္တိုဘာလ ၂၉ ရက္။ ကုလ သမဂၢ စီးပၾားေရးႎႀင့္ လူမႁေရး ေကာင္စီက ဴမန္မာဴပည္သည္ ဖၾံႚ႓ဖိႂး တိုးတက္မႁ အနည္းဆံုး ႎိုင္ငံ အဆင့္အတန္းတၾင္ ပၝဝင္ေဳကာင္း လက္ခံလိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၂-၃ ရက္။ ရခိုင္ဴပည္နယ္ စစ္ေတၾ ေဒသ ေကာလိပ္မႀ ေကဵာင္းသားမဵား အစိုးရ ဆန္ႚကဵင္ေရး ေ႔ကးေဳကာ္သံ မဵားဴဖင့္ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္။ မႎၩေလးတိုင္း ေရဆင္း စိုက္ပဵိႂးေရး တကၠသုိလ္ႎႀင့္ ပဵဥ္းမနား တိရစာၥန္ ေမၾးဴမႃေရးႎႀင့္ ေဆးကုသေရး တကၠသုိလ္မႀ ေကဵာင္းသားမဵားက ဦးေနဝင္း ႟ုပ္ပံုမဵားကို မီး႟ိႁႚ၍ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္။ ကုလ သမဂၢ အေထၾေထၾ ညီလာခံက ဴမန္မာႎိုင္ငံသည္ ဖၾံ႓ဖိႂး တိုးတက္မႁ အနည္းဆံုး ႎိုင္ငံမဵား စာရင္းတၾင္ ပၝဝင္ေဳကာင္း သေဘာတူ အတည္ ဴပႂလိုက္သည္။ ကမာၲႚ ေငၾေဳကး ရံပံုေငၾ အဖၾဲႚအစည္း ကိန္းဂဏန္း အရ ဴမန္မာ့ ႎိုင္ငံဴခား ေငၾသည္ အေမရိကန္ ေဒၞလာ ၂၈ သန္း အထိ ကဵဆင္း သၾားသည္။


ဒီဇင္ဘာလ။ ရန္ကုန္ စက္မႁ တကၠသုိလ္မႀ ႒ကိႂးဳကား ႒ကိႂးဳကား သတင္းမဵား ဳကားရသည္။ မႎၩေလးရႀိ ရဲအဖၾဲႚသိုႚ ေဴမေအာက္ ေကဵာင္းသား အဖၾဲႚက ႓ခိမ္ေခဵာက္ စာမဵား ေပးပိုႚသည္။


၁၉၈၈ ခုႎႀစ္။

ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၂ ရက္။ ဴမန္မာ အသံမႀ အဖၾဲႚအစည္း အေနဴဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တသီး ပုဂၢလ အေနဴဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဆန္ႎႀင့္ ဆန္ကၾဲ မဵားကို ႎိုင္ငံဴခားသိုႚ တင္ပိုႚ ေရာင္းခဵခၾင့္ ေပးမည္ ဴဖစ္ေဳကာင္း ေဳကညာသည္။


ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၁၂ ရက္။ ဆိုရႀယ္လစ္ စီပၾားေရး စနစ္ ပန္းတိုင္သည္ သစ္လၾင္႓ပီး ႓ငိမ္းခဵမ္းေသာ လူမႁ အဖၾဲႚအစည္း တည္ေဆာက္ရန္ ဴဖစ္သည္။ ဤတာဝန္မဵား ထမ္းေဆာင္ရန္ အတၾက္ ပၝတီ၊ ႎိုင္ငံေတာ္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး ယႎၩရား အားလံုးႎႀင့္ လူထု လူတန္းစား အဖၾဲႚအစည္း မဵားသည္ တိုင္းရင္းသား မဵား၏ ပူးေပၝင္း ေဆာင္႟ၾက္မႁ ရရႀိေအာင္ ႒ကိႂးစား ဳကရမည္ ဟူ၍ ဦးစန္းယုက ဴပည္ေထာင္စုေနႚ မိန္းခၾန္းတၾင္ ေဴပာဳကားသည္။


မတ္လ ၇ ရက္။ ည ၉ နာရီ ခၾဲခန္ႚတၾင္ ဴပည္လမ္းေပၞရႀိ ခဵက္သံ႟ံုး အဴပင္ဘက္တၾင္ ဗံုးေပၝက္ကၾဲမႁ ဴဖစ္ပၾားသည္။ ဗိုလ္မႀႃးခဵႂပ္ေဟာင္း ဦးေအာင္႒ကီးက ဦးေနဝင္း ထံသိုႚ အိပ္ဖၾင့္ ေပးစာတၾင္ စီးပၾားေရး ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲရန္ႎႀင့္ အစိုးသစ္ ဖၾဲႚစည္းရန္ အဳကံ ဴပႂလိုက္သည္။


မတ္လ ၁၂ ရက္။ ရန္ကုန္ ဆင္ေဴခဖံုး ႒ကိႂႚကုန္း အေနာက္ပိုင္းရႀိ စႎၬာဝင္း လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တၾင္ စက္မႁ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသား တခဵႂိႚႎႀင့္ အရပ္သားမဵား ခိုက္ရန္ ဴဖစ္ပၾားသည္။ စက္မႁ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသား တဦး ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရခဲ့႓ပီး တရားခံ မဵားကို သက္ဆိုင္ရာက ဖမ္းဆီး လိုက္သည္။


မတ္လ ၁၃ ၇က္။ တရားခံအား ဆိုင္ရာက လၿတ္ေပး ခဲ့သဴဖင့္ ေကဵာင္းသား ၂၀၀ ခန္ႚ ရပ္ကၾက္ ဴပည္သူႚ ေကာင္စီ႟ံုးကို သၾားဝိုင္းကာ ကန္ႚကၾက္ ဳကသည္။ လံုထိန္း မဵားႎႀင့္ ေကဵာင္းသား အုပ္စု အဓိက႟ုဏ္း ဴဖစ္ပၾားသည္။ လံုထိန္းမဵား၏ ပစ္ခတ္မႁေဳကာင့္ ေကဵာင္းသား ေမာင္ဖုန္းေမာ္ ေသဆံုးရ႓ပီး ရက္အနည္းငယ္ အဳကာတၾင္ ေကဵာင္းသား ၆ ေယာက္မႀ ၇ ေယာက္ထိ ေသနတ္ ဒဏ္ရာဴဖင့္ ေသဆံုး သၾားဳကသည္။


မတ္လ ၁၄ ရက္။ စက္မႁ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသား မဵားသည္ ရန္ကုန္ရႀိ အဴခား တကၠသုိလ္ မဵားတၾင္ လက္ကမ္း စာေစာင္မဵား ဴဖန္ႚေဝ ဳကသည္။ လံုထိန္းမဵား၏ ရက္စက္စၾာ သတ္ဴဖတ္မႁႎႀင့္ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေနႚက ေငၾစကၠႃမဵား ဖဵက္သိမ္းဴခင္းကို ႟ႁတ္ခဵ ထားေသာ လက္ကမ္း စာေစာင္မဵား ဴဖစ္သည္။


မတ္လ ၁၅ ရက္။ အာအိုင္တီ ေကဵာင္းဝင္း အတၾင္းသိုႚ စစ္တပ္မႀ ဝင္စီး လိုက္သည္။ အစိုးရ၏ ထုတ္ဴပန္ ေဳကညာခဵက္တၾင္ ေကဵာင္းသား မဵားကို အဴပစ္ပံု ခဵထား႓ပီး၊ အာအိုင္တီ ေကဵာင္းသားမဵား အဖမ္း ခံရသည္။


မတ္လ ၁၆ ရက္။ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (ပင္မ) မႀ ေကဵာင္းသားမဵား လိႁင္ေဒသ ေကာလိပ္ႎႀင့္ စက္မႁ တကၠသုိလ္သိုႚ ဴပည္လမ္းမ အတိုင္း ခဵီတက္ ဳကသည္။ သူတိုႚအား အင္းလဵားကန္ အနီး လံုထိန္း တပ္ဖၾဲႚႎႀင့္ စစ္တပ္က ပိတ္ဆိုႚ ခဲ့သည္။ ေကဵာင္းသား မဵားစၾာ ပစ္သတ္ ခံရသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (ပင္မ) ဝင္းထဲသိုႚ လံုထိန္းမဵား ဝင္ေရာက္ လာသည္။


မတ္လ ၁၇ ရက္။ ေမာင္ဖုန္းေမာ္ အသုဘသိုႚ ေနာက္ဆံုး အ႒ကိမ္ ဂၝဝရ ဴပႂရန္ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ လူထုက ကဵန္ေတာ သခဵႇႂင္း အဴပင္ ဘက္တၾင္ စုေဝး ဳကသည္။ သိုႚေသာ္ ေမာင္ဖုန္းေမာ္ ႟ုပ္အေလာင္းကို တေနရာတၾင္ တိတ္တဆိတ္ မီးသ႓ဂႇႂဟ္ ခဲ့႓ပီး ဴဖစ္ေဳကာင္း သိလုိုက္ ရသည္။ ေမာင္ဖုန္းေမာ္ ေသဆံုး ရသည့္ ကိစၤကို စံုစမ္းရန္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာင္မရႀင္ တရပ္ ဖၾဲႚစည္း လိုက္ေဳကာင္း အစိုးရက ေဳကညာသည္။ သိုႚေသာ္လည္း အဴခား သူမဵား ထိခိုက္ ေသဆံုးရဴခင္း အတၾက္ စံုစမ္းရန္ ေဖာ္ဴပဴခင္း မရႀိေပ။ ပင္မ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းဝင္း အတၾင္း ဴပႂလုပ္ေသာ အစည္းအေဝး တခုတၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢကို ဖၾဲႚစည္း လိုက္သည္။ ေကဵာင္းသား တေထာင္ခန္ႚကို ဖမ္းဆီး၍ ရန္ကုန္႓မိႂႚ ေဴမာက္ပိုင္းရႀိ အင္းစိန္ ေထာင္သိုႚ ပိုႚလိုက္သည္။


မတ္လ ၁၈ ရက္။ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ေကဵာင္းသားမဵား ရန္ကုန္ ႓မိႂႚလယ္ရႀိ ဆူးေလ ဘုရားသိုႚ ခဵီတက္ လာဳက႓ပီး တဴခား ေကဵာင္းသား မဵားႎႀင့္ ပူးေပၝင္း ဳကသည္။ အစိုးရက တပ္မ ၂၂၊ ၆၆ႎႀင့္ ၇၇ တိုႚကို ေခၞယူ လိုက္သည္။ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ကန္ႚကၾက္ ဆႎၬဴပသူ မဵားကို ဖမ္းဆီး ဳကသည္။ "ေသၾးစၾန္းေသာ ေသာဳကာေနႚ" အဴဖစ္ လူသိ မဵားေသာ ထိုေနႚတၾင္ လံုထိန္းတိုႚ၏ တပ္မႀႃး ဦးစိန္လၾင္ မႀာလည္း "ရန္ကုန္႓မိႂႚ၏ လူသတ္သမား" ဟု အမည္ စတၾင္ ခဲ့သည္။ ေကဵာင္းမဵားႎႀင့္ တကၠသုိလ္မဵား ပိတ္လိုက္သည္။


မတ္လ ၂၇ ရက္။ ဦးေနဝင္းႎႀင့္ အဖၾဲႚသည္ အေနာက္ ဂဵာမဏီ ႎႀင့္ ဆၾစ္ဇာလန္သိုႚ ထၾက္ခၾာ သၾားသည္။


ဧ႓ပီလ ၉ ရက္။ အစိုးရက ဖၾဲႚစည္း ထားေသာ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရႀင္က မတ္လ အဓိက႟ုဏ္းတၾင္ ေကဵာင္းသား ၃ ေယာက္ ေသဆံုး႓ပီး၊ ၆၂၅ ေယာက္ အဖမ္း ခံရကာ ၁၄၁ ေယာက္ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္း ထားသည္ဟု ေဳကညာသည္။ စာမဵက္ႎႀာ ၄၀ ပၝေသာ အိပ္ဖၾင့္ ေပးစာကို ဦးေအာင္႒ကီးက ဦးေနဝင္းထံ ေရးသား ေပးပိုႚ ခဲ့သည္။ ထိုစာ၌ စီးပၾားေရး ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲမႁ လိုအပ္ေဳကာင္း ေရးသား ထားသည္။


ေမလ ၁၀ ရက္။ အဴပည္ဴပည္ ဆိုင္ရာ လၾတ္႓ငိမ္း ခဵမ္းသာခၾင့္ အဖၾဲႚက ထုတ္ေဝ ခဲ့ေသာ စာမဵက္ႎႀာ ၇၁ မဵက္ႎႀာ ရႀိသည့္ ထုတ္ဴပန္ခဵက္တၾင္ ဴမန္မာ့ တပ္မေတာ္သည္ ဖမ္းဆီး သတ္ဴဖတ္မႁမဵား၊ နယ္စပ္ ေဒသ မဵားတၾင္ ညၟဥ္းပမ္းမႁ၊ အမဵႂိးသမီး မဵားကို အဓမၳ ဴပႂကဵင့္မႁ မဵားႎႀင့္ ႟ၾာသား မဵားကို ေပၝတာ အဴဖစ္ အတင္း ေစခိုင္းကာ လူမဵႂိးစု သူပုန္ မဵားကို တိုက္ခိုက္ရာတၾင္ "လူသား မိုင္းရႀင္း ကရိယာ" အဴဖစ္ တပ္ဖၾဲႚ ေရႀႚမႀ သၾားေစဴခင္းတိုႚ အတၾက္ တာဝန္ ရႀိေဳကာင္း ပၝရႀိသည္။


ေမလ ၂၆ ရက္။ ဥေရာပသိုႚ ခရီး ထၾက္ခဲ့သူ ဦးေနဝင္း ရန္ကုန္သိုႚ ဴပန္ေရာက္ လာသည္။


ေမလ ၃၀ ရက္။ ေကဵာင္းမဵားႎႀင့္ တကၠသုိလ္မဵား ဴပန္လည္ ဖၾင့္လႀစ္ လိုက္ေသာ္လည္း ေကဵာင္းဴပန္ တက္သည့္ ေကဵာင္းသား ဦးေရမႀာ ၃၀ ရာခိုင္ႎႁန္းသာ ရႀိသည္။ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းဝင္း မဵား၌ အစိုးရ ဆန္ႚကဵင္ေရး စာ႟ၾက္ စာတမ္းမဵား ဴပန္လည္ ထၾက္ေပၞ လာသည္။ အင္းစိန္ ေထာင္မႀ ဴပန္လၿတ္ ခဲ့ေသာ ေကဵာင္းသားမဵား ႎႀင့္အတူ ေထာင္တၾင္း အေတၾႚအဳကံႂမဵား ပၝလာသည္။ ၎တိုႚမႀာ ညၟဥ္းပမ္း ႎႀိပ္စက္ ခံရဴခင္း၊ အ႟ိုက္အႎႀက္ ခံရဴခင္းႎႀင့္ လ႖ပ္စစ္ ဓာတ္ဴဖင့္ တိုႚဴခင္းတိုႚ ဴဖစ္သည္။ အကဵဥ္းကဵ ခံေနရသည့္ အတၾင္း လံုထိန္းမဵားက ေကဵာင္းသူမဵားကို အဓမၳ ကဵင့္ခဲ့သည့္ သတင္း မဵားလည္း ထၾက္ေပၞ လာသည္။


ဇၾန္လ ၈ ရက္။ ဦးေအာင္႒ကီးက ဦးေနဝင္း ထံသိုႚအိပ္ဖၾင့္ ေပးစာ ေနာက္ထပ္ တေစာင္ ေရးသား ဴပန္သည္။ ဤ တ႒ကိမ္တၾင္ စီးပၾားေရးႎႀင့္ ႎိုင္ငံေရး ဴပႍနာရပ္ မဵားကို မီးေမာင္း ထိုးဴပ႓ပီး မတ္လတၾင္ ဴဖစ္ပၾား ခဲ့ေသာ လူႚအခၾင့္အေရး ခဵႂိးေဖာက္မႁ ကိစၤမဵားကို ေဖာ္ဴပ ထားသည္။


ဇၾန္လ ၁၃ ရက္။ မတ္လတၾင္ အသတ္ ခံရသူမဵား အတၾက္ ေအာင္းေမ့ဖၾယ္ အခမ္းအနား ကဵင္းပရန္ စီစဥ္ ဳကသည္။ သိုႚေသာ္ အေကာင္အထည္ မေပၞခဲ့။ အခဵႂိႚ ေကဵာင္းသားမဵားက မတ္လ အတၾင္း ဴဖစ္ရပ္မဵားကို ဂ႗န္လ ၁၇ ရက္ေနႚ ေနာက္ဆံုး ထား႓ပီး တိကဵ မႀန္ကန္စၾာ မထုတ္ဴပန္ ေပးပၝက ဴပႍနာမဵား ပိုမို ႒ကီးထၾား လာလိမ့္မည္ဟု ရာဇသံ ေပးခဲ့သည္။


ဇၾန္လ ၁၅ ရက္။ ဆႎၬဴပပၾဲမဵားႎႀင့္ စည္းေဝးပၾဲမဵား အဓိက အားဴဖင့္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (ပင္မ) ၌ စတင္၍ ေပၞလာ ဴပန္သည္။


ဇၾန္လ ၁၆ ရက္။ ရန္ကုန္ရႀိ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းဝင္း မဵားတၾင္ ဆႎၬဴပမႁမဵား ထပ္မံ ဴဖစ္ပၾားသည္။ ေမာင္ေမာင္ေကဵာ္၊ မိုးသီးဇၾန္တိုႚ ေဟာေဴပာ ဳကသည္။


ဇၾန္လ ၁၇ ရက္။ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းဝင္း မဵားတၾင္ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (ပင္မ) မႀ သင္တန္း ရပ္စဲ လိုက္သည္။ ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားႎႀင့္ ေဆၾးေႎၾးပၾဲမဵား ဴပည္လမ္း ေဆးတကၠသုိလ္ (၁) သိုႚ ေ႟ၾႚေဴပာင္း သၾားသည္။


ဇၾန္လ ၂၀ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ ေကဵာင္းသား ၅၀၀၀ မႀ ၆၀၀၀ အထိႎႀင့္ အဴခား ဴပည္သူမဵား ႓ငိမ္းခဵမ္းစၾာ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (ပင္မ) တၾင္ ဴပႂလုပ္ေသာ လူထု အစည္းအေဝးပၾဲ မဵားသိုႚ သံဃာေတာ္မဵား တက္ေရာက္ သည္ကို ေတၾႚရ၏။ ေတာင္းဆိုခဵက္ မဵားမႀာ ေကဵာင္းထုတ္ ခံရေသာ ေကဵာင္းသား မဵားကို ေကဵာင္းဴပန္ တက္ခၾင့္ ေပးရန္ႎႀင့္ မတ္လ အတၾင္း သတ္ဴဖတ္မႁ မဵားကို ကဵႃးလၾန္ ခဲ့သူတိုႚအား အဴပစ္ ေပးရန္တိုႚ ဴဖစ္သည္။ ဦးေနဝင္းကို ထိုးႎႀက္ တိုက္ခိုက္ေသာ ပိုစတာမဵား ထၾက္ေပၞ လာသည္။ ဦးေနဝင္း၏ ဆၾစ္ဇာလန္ ဘဏ္တၾင္ ထားရႀိေသာ ေငၾစာရင္းမဵား အေဳကာင္း ကိုလည္း ေဖာ္ဴပ ဳကသည္။ ေကဵာင္းသား မဵားကို စာနာ၍ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (လိႁင္နယ္ေဴမ) အနီးရႀိ အထည္အလိပ္ စက္႟ုံ အလုပ္သမားမဵား ဆႎၬ ဴပဳကသည္။ တကၠသုိလ္ နယ္ေဴမကို ရဲႎႀင့္ စစ္တပ္က ညေန ၆ နာရီတၾင္ ဝိုင္းရံ ပိတ္ဆိုႚ လိုက္၏။


ဇၾန္လ ၂၁ ရက္။ ဴပည္လမ္းရႀိ ေဆးတကၠသုိလ္ (၁) မႀ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ေကဵာင္းသား မဵားသည္ ရန္ကုန္ ႓မိႂႚလယ္သိုႚ ေ႔ကးေဳကာ္သံ မဵားဴဖင့္ ခဵီတက္ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။ ဟံသာဝတီ လမ္းဆံုတၾင္ ေကဵာင္းသား မဵားကို လံုထိမ္း မဵားက တားဆီးကာ မဵက္ရည္ယို ဗံုးမဵား၊ ႟ိုင္ဖယ္ ေသနတ္ မဵားဴဖင့္ ပစ္ခတ္ ဳကသည္။ ေကဵာင္းသား အုပ္စုက ဂဵင္ဂလိ မဵားဴဖင့္ ဴပန္လည္ ပစ္ခတ္ ဳက၍ လံုထိန္းမဵား ထၾက္ေဴပး သၾားဳက၏။ ရဲႎႀင့္ ဴပည္သူမဵား အဓိက႟ုဏ္း တေနႚလံုး ဆက္ဴဖစ္ ပၾားသည္။ ဴပည္သူ ၈၀ ႎႀင့္ လံုထိန္း ၂၀ ခန္ႚ ေသဆံုး သၾားသည္။ အာဏာပိုင္ မဵားက လူစု ေဝးဴခင္းကို ရက္ေပၝင္း ၆၀ မ႖ မဴပႂ လုပ္ရန္ ေဳကညာ ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚ၌ ဂ႗န္လ ၂၁ ရက္မႀ ဳသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေနႚ အထိ ညေန ၆ နာရီမႀ နံနက္ ၆ နာရီ အတၾင္း အဴပင္ မထၾက္ရ အမိန္ႚကို အာဏာပိုင္ မဵားက ထုတ္ဴပန္သည္။ ေဆးတကၠသုိလ္ (၁) ႎႀင့္ သၾားဘက္ဆိုင္ရာ ေဆးတကၠသုိလ္ မဵားမႀ သင္တန္း အားလံုး ရပ္စဲ လိုက္သည္။


ဇၾန္လ ၂၂ ရက္။ ေဆးတကၠသုိလ္ (၂) မႀ သင္တန္း အားလုံး ရပ္စဲ လိုက္သည္။ ေကဵာင္းသား မဵားစၾာ တိုႚသည္ သမိုင္းဝင္ ေ႟ၿတိဂံု ဘုရားသိုႚ ေနရာ ေ႟ၿႚေဴပာင္း လိုက္ဳကသည္။


ဇၾန္လ ၂၃ ရက္။ ေကဵာင္းသား မဵားသည္ လူစုေဝးဴခင္း မဴပႂရ ဟူေသာ ပိတ္ပင္ တားဴမစ္မႁကို ဆန္ႚကဵင္၍ ေ႟ၿတိဂံု ေစတီေတာ္၌ သပိတ္ စခန္း ဖၾင့္လိုက္သည္။ လူထု မ႓ငိမ္သက္မႁသည္ ရန္ကုန္ႎႀင့္ ကီလိုမီတာ ၅၀ ကၾာေဝးေသာ ပဲခူး အထိ ဴပန္ႚႎႀံႚ သၾားသည္။ ပဲခူး၌ အနည္းဆံုး လူ ၇၀ ပစ္သတ္ ခံရသည္။ ေမာ္လ႓မိႂင္ႎႀင့္ ဴပည္႓မိႂႚ တၾင္လည္း ဆႎၬဴပမႁမဵား ဴဖစ္ပၾားသည္။ မႎၩေလး ေဆးတကၠသုိလ္ သင္တန္း အားလံုး ရပ္ပစ္ လိုက္သည္။


ဇူလိုင္လ ၁ ရက္။ အဴပင္ မထၾက္ရ အမိန္ႚကို ည ၈ နာရီမႀ နံနက္ ၄ နာရီသိုႚ ေလဵာ့ေပၝ့ ေပးလိုက္သည္။ ထိုကန္ႚသတ္ခဵိန္၌ အဴပင္ဘက္ ထၾက္ခဲ့သူ အေတာ္ မဵားမဵားကို ရဲႎႀင့္ စစ္တပ္က ပစ္သတ္ ခဲ့သည္။


ဇူလိုင္လ ၃ ရက္။ ကုန္သည္ မဵားကို ကုန္ေစဵးႎႁန္း မကစားရန္ အစိုးရက သတိ ေပးလိုက္သည္။ အဴပင္ မထၾက္ရ အမိန္ႚေဳကာင္း လည္းေကာင္း၊ ေငၾစကၠႃမဵား တရား မဝင္ေတာ့ေဳကာင္း ေနာက္ထပ္ ေဳကညာ ဦးမည္ ဟူေသာ ေကာလာဟလ မဵားေဳကာင့္ လည္းေကာင္း ကုန္ေစဵးႎႁန္း ႒ကီးဴမင့္ လာသည္။


ဇူလိုင္လ ၇ ရက္။ မဆလ ပၝတီက အေရးေပၞ ညီလာခံကို ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေနႚတၾင္ ဴပႂလုပ္မည္ဟု ေဳကညာ ခဲ့သည္။ ဴမန္မာ့ အသံမႀ မတ္လ အတၾင္း ဖမ္းဆီး ခဲ့ေသာ ေကဵာင္းသား အားလံုးကို ဴပန္လၿတ္ ေပးမည္ဟု ေဳကညာသည္။


ဇူလိုင္လ ၉ ရက္။ ညမထၾက္ရ အမိန္ႚကို ရန္ကုန္တၾင္ ဴပန္လည္ ႟ုပ္သိမ္း လိုက္သည္။ ပဲခူး၊ ဴပည္ႎႀင့္ ေမာ္လ႓မိႂင္ တိုႚတၾင္လည္း အလားတူ ပိတ္ပင္ တားဴမစ္ခဵက္ မဵားကို ဴပန္လည္ ႟ုပ္သိမ္း ေပးသည္။ ေကဵာင္းထုတ္ ခံရေသာ ေကဵာင္းသားမဵား အေနႎႀင့္ သူတိုႚ၏ တကၠသုိလ္ မဵားတၾင္ ေကဵာင္းဴပန္ တက္ခၾင့္ ဴပန္လည္ ေလ႖ာက္ထား ႎိုင္ေဳကာင္း ေဳကညာ ခဲ့သည္။


ဇူလိုင္လ ၁၂ ရက္။ ဗုဒၭဘာသာႎႀင့္ မူဆလင္ ဘာသာဝင္မဵား လူမဵႂိးေရး ပဋိပကၡ ဴဖစ္ပၾား ခဲ့႓ပီးေနာက္ ရႀမ္းဴပည္နယ္ ေတာင္႒ကီး ႓မိႂႚတၾင္ အေရးေပၞ အမိန္ႚ ထုတ္ဴပန္ လိုက္သည္။ ပဋိပကၡ မဵားမႀာ လက္ရႀိ ေတၾႚဳကံႂ ေနရေသာ ဴပႍနာ မဵားကို အာ႟ံု ေဴပာင္းပစ္ရန္ အာဏာပိုင္ မဵားက လႁံႚေဆာ္ ဖန္တီးခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း ေကဵာင္းသား မဵားက ဆိုသည္။


ဇူလိုင္လ ၁၆ ရက္။ အလားတူ ပဋိပကၡမဵိႂး ဴပည္႓မိႂႚတၾင္ ဴဖစ္ပၾား႓ပီး ေနာက္တေနႚတၾင္ လူသူ စုေဝးဴခင္း ကိုလည္း ပိတ္ပင္ တားဴမစ္ လိုက္သည္။


ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္။ ဴပည္ထဲေရးႎႀင့္ သာသနာေရး ဝန္႒ကီး ဦးမင္းေဂၝင္အား ႎႁတ္ထၾက္ခၾင့္ ဴပႂလိုက္သည္။ မတ္လ အတၾင္း အင္းစိန္ေထာင္ အဴပင္ ဘက္၌ ဖမ္းဆီး ခံရသူ ဆႎၬဴပသူ ၄၁ ဦး ေထာင္ကား ေပၞ၌ အသက္႟ႁ ဳကပ္ကာ ေသဆံုး ခဲ့မႁတၾင္ သူ တာဝန္ ရႀိေဳကာင္း ဝန္ခံသည္။ အာဏာပိုင္ မဵားက မတ္လအတၾင္း လူႎႀစ္ဦးထက္ ပို၍ ေသဆံုး ခဲ့ေဳကာင္း ဝန္ခံသည္မႀာ ပထမဆံုး အ႒ကိမ္ ဴဖစ္သည္။


ဇူလိုင္လ ၁၉ - ၂၀ ရက္။ ဴပည္႓မိႂႚ အေရႀႚဘက္ရႀိ ဦးေနဝင္း၏ ဇာတိ ေပၝင္းတလည္ ႓မိႂႚတၾင္လည္း အဓိက႟ုဏ္းမဵား ဴဖစ္ေပၞ သည္ဟု သတင္းမဵား ထၾက္လာသည္။


ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္။ ရန္ကုန္ ဴပည္သူႚ ရဲတပ္ဖၾဲႚမႀ ႌၿန္ဳကားေရးမႀႃးခဵႂပ္ ဦးသိန္းေအာင္ကို အ႓ငိမ္းစား ယူခၾင့္ ဴပႂခဲ့႓ပီး ဴပည္သူႚ ရဲတပ္ဖၾဲႚ ရဲခဵႂပ္ ဦးေဖဳကည္ကို ရာထူးမႀ ခဵကာ စစ္တပ္သိုႚ ေဴပာင္းေ႟ၿႚ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေစသည္။


ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္။ ဴပည္႓မိႂႚတၾင္ အေရးေပၞ အေဴခအေန ေဳကညာ႓ပီး အုပ္ခဵႂပ္ေရး တာဝန္ အားလံုးကို တပ္မေတာ္သိုႚ လၿဲအပ္ ေပးလိုက္သည္။


ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္။ မဆလ ပၝတီ အေရးေပၞ ညီလာခံ စတင္ ဴပႂလုပ္သည္။ ဦးေနဝင္းက မိန္ႚခၾန္း ေဴပာဳကားကာ သူႎႀင့္ အတူ မဆလ ပၝတီ ဒုဥကၠႉ ဦးစန္းယု၊ အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး ဦးေအးကို၊ တၾဲဖက္ အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး ဦးစိန္လၾင္၊ ဗဟုိ ေကာ္မတီ အလုပ္အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္မဵား ဴဖစ္ဳကသည့္ ဦးေကဵာ္ထင္ႎႀင့္ ဦးထၾန္းတင္တိုႚ အနား ယူေတာ့ မည္ဟု ေဴပာဳကားသည္။ စီးပၾားေရး ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲမႁမဵား ဴပႂလုပ္ရန္ႎႀင့္ တပၝတီ စနစ္ႎႀင့္ သိုႚမဟုတ္ ပၝတီစံု စနစ္ ကဵင့္သံုးရန္ ကိစၤ အတၾက္ ဴပည္သူႚ ဆႎၬ ခံယူပၾဲ ကဵင္းပရန္ အဆို တင္သၾင္း လိုက္သည္။


ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္။ ကိုယ္စားလည္ မဵားက ဦးေနဝင္းအား ရာထူး၌ ဆက္လက္ ေနရန္ တိုက္တၾန္း ဳက႓ပီး စီးပၾားေရး ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲမႁ အစီအစဥ္ကို ထိခိုက္ ႎိုင္သည္ ဟူေသာ အေဳကာင္း ဴပခဵက္ဴဖင့္ ပၝတီစံု စနစ္ ကဵင့္သံုးေရး အတၾက္ ဴပည္သူႚ ဆႎၬ ခံယူရန္ အဆိုကို ကန္ႚကၾက္ ဳကသည္။


ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္။ စီးပၾားေရး ဴပႂဴပင္ ေဴပာင္းလဲမႁကို အရႀိန္အဟုန္ ဴမၟင့္ရန္ႎႀင့္ ညီလာခံက ဴပည္သူႚ ဆႎၬ ခံယူပၾဲကို သေဘာ မတူေဳကာင္း ဦးေအးကိုက အဆို တင္သၾင္းသည္။ ညီလာခံက ေနာက္ဆံုးတၾင္ ဦးေနဝင္းအား ပၝတီ ဥကၠႉ အဴဖစ္မႀ အနားယူမႁ ကိုသာ ခၾင့္ဴပႂခဲ့ကာ ဴပည္သူႚ ဆႎၬ ခံယူပၾဲ မဴပႂလုပ္ရန္ သေဘာတူ ဆံုးဴဖတ္ ခဲ့သည္။


ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္။ မဆလ ပၝတီ ဗဟုိ ေကာ္မတီ အစည္းအေဝး ကဵင္းပ၍ ဦးစိန္လၾင္ကို ပၝတီ ဥကၠႉသစ္ အဴဖစ္ ေ႟ၾးခဵယ္ ခဲ့သည္။ ဦးစန္းယုအား ႎႁတ္ထၾက္ခၾင့္ ဴပႂေသာ္လည္း ဦေကဵာ္ထင္၊ ဦးေအးကိုႎႀင့္ ဦးထၾန္းတင္ တိုႚကို ဴပန္လည္ ေ႟ၾးေကာက္ တင္ေဴမၟာက္ ဳကသည္။ ႎိုင္ငံေတာ္ ဴပည္သူႚ ဥပေဒ အကဵႂိးေဆာင္ အဖၾဲႚ ဥကၠႉ ဦးဴမင့္ေမာင္ႎႀင့္ အတူ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဦးေမာင္ေမာင္ခ တိုႚကို ရာထူးမႀ ထုတ္ပယ္ လိုက္သည္။


ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္။ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ကဵင္းပသည္။ ဦးစိန္လၾင္ကို ႎိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ ဥကၠႉ (ႎိုင္ငံေတာ္ သမၳတ) အဴဖစ္ ေ႟ၾးခဵယ္ တင္ေဴမၟာက္ လိုက္သည္။ ဦးေကဵာ္ထင္အား ႎိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ အတၾင္းေရးမႀႃး၊ ဦးထၾန္းတင္အား ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ႎႀင့္ ေဒၝက္တာ ေမာင္ေမာင္အား ႎိုင္ငံေတာ္ ဴပည္သူႚ ဥပေဒ အကဵႂိးေဆာင္ အဖၾဲႚ ဥကၠႉ အဴဖစ္ အသီးသီး ေရၾးေကာက္ တင္ေဴမၟာက္လိုက္ဳကသည္။


ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္ (ဝၝဆိုလဴပည့္ေနႚ)။ အဓိက႟ုဏ္း ဴဖစ္ေပၞ ခဲ့႓ပီးေနာက္ ရန္ကုန္႓မိႂႚႎႀင့္ ၃၅၄ ကီလိုမီတာ အကၾာရႀိ ေဴမထဲ႓မိႂႚ (အလံ႓မိႂႚ) တၾင္ ညမထၾက္ရ အမိန္ႚ ထုတ္ဴပန္သည္။ ေ႟ၿတိဂံု ဘုရားတၾင္ ေကဵာင္းသားႎႀင့္ အစိုးရ ဆန္ႚကဵင္ ဆႎၬဴပသူမဵား စု႟ံုးဳကသည္။


ဂဵႃလိုင္ ၂၉ ရက္။ ေ႟ၿတိဂံု အဴပင္ဘက္တၾင္ ေကဵာင္းသားမဵား ဆႎၬ ဴပဳကသည္။ ထိုေနႚ ညေႎႀာင္းပိုင္း အခဵိန္၌ ဦးေအာင္႒ကီး၊ ေအပီ သတင္းေထာက္ ဦးစိန္ဝင္းႎႀင့္ တဴခား အ႓ငိမ္းစား စစ္ဘက္ အရာရႀိ ၉ ဦး အဖမ္း ခံရသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁ ရက္။ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ အဖၾဲႚခဵႂပ္က ဳသဂုတ္လ ၈ ရက္ေနႚတၾင္ တဴပည္လံုး အႎႀံႚ အေထၾေထၾ သပိတ္႒ကီး ဆင္ႎၿဲရန္ ေဆာ္ဳသသည့္ စာ႟ၾက္ စာတမ္းမဵား ဴဖန္ႚေဝ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂ ရက္။ ဦးစိန္လၾင္ႎႀင့္ တဴခား ပၝတီ ေခၝင္းေဆာင္မဵားက ပဵက္သုန္း သၾားသည့္ စီးပၾားေရး ဴပန္လည္ ရႀင္သန္ရန္ အစီအစဥ္ မဵားကို ေဆၾးေႎၾး ဳကသည္။ ေ႟ၿတိဂံု ဘုရား အဴပင္ ဘက္၌ ေကဵာင္းသားမဵား အစည္းအေဝး ကဵင္းပကာ ေဟာေဴပာ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၃ ရက္။ ညေန ၆ နာရီတၾင္ ရန္ကုန္႓မိႂႚ၌ စစ္ဥပေဒ အမိန္ႚ ထုတ္ဴပန္သည္။ ဆႎၬဴပသူ တေသာင္းက အမိန္ႚကို ဖီဆန္၍ ႓မိႂႚတၾင္းသိုႚ လႀည့္လည္ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၅ ရက္။စစ္ဥပေဒကို ဖီဆန္မႁဴဖင့္ ရာေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ဴပည္သူ တိုႚကို ဖမ္းဆီး လိုက္သည္။ သိုႚေသာ္ ဆႎၬ ဴပပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားလဵက္ ရႀိသည္။


ဳသဂုတ္လ ၆ ရက္။ တရားဝင္ နယ္စပ္ ကုန္သၾယ္ေရး ဖၾင့္လႀစ္ရန္ သေဘာ တူညီမႁကို တ႟ုတ္ဴပည္ ယူနန္နယ္ရႀိ ထုတ္ကုန္ သၾင္းကုန္ ေကာ္ပိုေရးရႀင္းႎႀင့္ ဴမန္မာ့ ကုန္သၾယ္ေရး ဝန္႒ကီး ဌာန တိုႚက လက္မႀတ္ ေရးထိုး ဳကသည္။ အထက္ ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္ ဆႎၬဴပမႁမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားကာ ေရနံေခဵာင္း၊ သနပၯင္ႎႀင့္ ပဲခူး႓မိႂႚ တိုႚတၾင္ ညမထၾက္ရ အမိန္ႚ ထုတ္ဴပန္ လိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၈ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚ လမ္းေပၞတၾင္ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား အမဵားအဴပား ဴပႂလုပ္ဴခင္းဴဖင့္ အေထၾေထၾ သပိတ္႒ကီးကို စတင္ ဳကသည္။ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ဆႎၬဴပ လူထုက ဒီမိုကေရစီႎႀင့္ လူႚအခၾင့္အေရး ရရႀိရန္၊ မဆလ ပၝတီ ႎႁတ္ထၾက္ ေပးရန္ႎႀင့္ ဆိုရႀယ္လစ္ စီးပၾားေရး စနစ္ အဆံုး သတ္ရန္ ေတာင္းဆို ဳကသည္။ တႎိုင္ငံလံုးရႀိ အဓိက ႓မိႂႚမဵားႎႀင့္ အဴခား ႓မိႂႚ႟ၾာ မဵားတၾင္ အလားတူ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား တ႓ပိႂင္နက္ ကဵင္းပ ဴပႂလုပ္ ဳကသည္။ အစတၾင္ စစ္တပ္က ေနာက္ကၾယ္၌ ေန႓ပီး ည ၁၁ နာရီ ၄၅ မိနစ္တၾင္ တပ္သားမဵားက ႓မိႂႚေတာ္ခန္းမ အဴပင္ဘက္ရႀိ ဆႎၬဴပ ေနဳကသူ လူအုပ္ ထဲသိုႚ ေမာင္းဴပန္ ေသနတ္မဵားဴဖင့္ ပစ္ခတ္ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၉ ရက္။ လူထု ဆႎၬဴပပၾဲမဵား တႎိုင္ငံ လံုးရႀိ ေနရာေပၝင္း ၄၀ အထိ ဴပန္ႚႎႀံႚ သၾားသည္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ တပ္မ ၂၂ မႀ တပ္ဖၾဲႚ မဵားက ဆႎၬ ဴပသူမဵားကို ပစ္ခတ္ ဳကသည္။ အစိုးရက ၅ ဦးသာ ေသဆံုး ခဲ့သည္ဟု ေဴပာဆို ေသာ္လည္း တဴခား သတင္း ရပ္ကၾက္မဵား အဆိုအရ ရာေပၝင္း မဵားစၾာ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္ဟု သိရႀိ ရသည္။ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာ အဖမ္း ခံရသည္။ သိုႚေသာ္ ဆႎၬဴပမႁမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾား ေနသည္။ ေကဵာင္းမဵား အားလံုး ပိတ္လိုက္သည္။ စစ္ကိုင္း႓မိႂႚတၾင္ ရဲႎႀင့္ စစ္တပ္က ဆႎၬ ဴပေနေသာ လူထုကို ပစ္ခတ္ ခဲ့သဴဖင့္ ရာေပၝင္းမဵားစၾာ ေသဆံုး ဳကရသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၀ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚ၌ ဘရင္း ကယ္ရီယာမဵား ေပၞမႀ စစ္သားမဵား၏ ပစ္ခတ္မႁေဳကာင့္ ဆႎၬဴပသူ အေဴမာက္အမဵား ေသဆံုး သၾားဳကရသည္။ ဆႎၬ ဴပသူမဵားက စစ္သား မဵားအား ဓာတ္ဆီဗံုး၊ ဂဵင္ဂလိ၊ ဓားရႀည္ႎႀင့္ လႀံမဵား အသံုးဴပႂကာ ဴပန္လည္ တိုက္ခိုက္ ဳကသည္။ ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီး၌ စစ္တပ္က ေဆး႟ံု အမႁထမ္း မဵားကို ပစ္ခတ္သည္။ ေဴမာက္ဥကၠလာပတၾင္ ေဒၝသ ထၾက္ေနေသာ လူအုပ္႒ကီးက ရဲတပ္သား တခဵႂိႚအား ပထမဆံုး အ႒ကိမ္ ေခၝင္းဴဖတ္ သတ္လိုက္ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၁ ရက္။ အေထၾေထၾ သပိတ္ေဳကာင့္ အစိုးရ ယႎၩရားမဵား ရပ္ဆိုင္း သၾားသည္။ စစ္တပ္ဖၾဲႚမဵား သၾားလာမႁကို ဟန္ႚတားရန္ တားဆီး ပိတ္ဆိုႚမႁမဵား ခဵထား ဳကသည္။ ရန္ကုန္ တ႓မိႂႚ တည္း၌ ေသဆံုး ခဲ့ေသာ ဆႎၬ ဴပသူမဵား အနည္းဆံုး တေထာင္ ရႀိမည္ဟု အေနာက္တိုင္း သံတမန္ မဵားက ခန္ႚမႀန္း ဳကသည္။ စစ္ကိုင္း႓မိႂႚ ေဴမာက္ဘက္တၾင္ ရဲတပ္သားႎႀင့္ စစ္သား မဵားက ဆႎၬ ဴပသူမဵားကို ပစ္ခတ္ဳကရာ အနည္းဆံုး လူ ၁၀၀ ေသဆံုး ရသည္။ အေမရိကန္ ဆီးနိတ္ လၿတ္ေတာ္က မဆလ အစိုးရႎႀင့္ ဴမန္မာဴပည္မႀ လူသတ္မႁ မဵားအား ႟ႁတ္ခဵသည့္ အဆိုကို တညီ တႌၾတ္တည္း အတည္ ဴပႂလိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၂ ရက္။ သက္တမ္း ၁၈ ရက္သာ ခံသည့္ ဦးစိန္လၾင္သည္ သမၳတ ရာထူးမႀ ဆင္းေပး ရသည္။ ရန္ကုန္ ႓မိႂႚလယ္ လမ္းမဵား ေပၞ၌ ဴပည္သူမဵားက ေပဵာ္႟ၿင္စၾာ ကခုန္ ဳကသည္။ ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီး၌ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ ရထားသည့္ လူနာ မဵားဴဖင့္ ဴပည့္ဳကပ္လဵက္ ရႀိ၏။ ဴပည္သူမဵားက ေပဵာ္႟ၿင္ ဴမႃးေနသည့္ တိုင္ေအာင္ စိတ္သက္သာ စရာ မဟုတ္ေသာ ႓ငိမ္သက္ဴခင္းက လၿမ္းမိုးလဵက္ ရႀိသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၅ ရက္။ ဳသဂုတ္လ ၉ ရက္ေနႚမႀ စ၍ ရန္ကုန္၊ စစ္ကိုင္းႎႀင့္ အဴခား ႓မိႂႚမဵားတၾင္ လံုဴခံႂေရး တပ္ဖၾဲႚက ကေလးမဵား၊ ေကဵာင္းသား မဵားႎႀင့္ ဴပည္သူ မဵားကို ေသနတ္ဴဖင့္ ပစ္ခတ္ဴခင္းႎႀင့္ လႀံစၾပ္ဴဖင့္ ထိုးသတ္ဴခင္း တိုႚမႀာ ဖၾဲႚစည္း အုပ္ခဵႂပ္ပံု အေဴခခံ ဥပေဒႎႀင့္ ႎိုင္ငံတကာ လူႚအခၾင့္အေရး ဥပေဒ မဵားကို လံုးဝ ဆန္ႚကဵင္ရာ ေရာက္ေဳကာင္း ရန္ကုန္ ေရႀႚေနမဵား ေကာင္စီက ထုတ္ဴပန္ ေဳကညာသည္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္က ေကဵာင္းသားႎႀင့္ အစိုးရ ဳကားတၾင္ ဝင္ေရာက္ ေစ့စပ္ ေပးႎိုင္ရန္ အတၾက္ ဴပည္သူႚ အတိုင္ပင္ခံ ေကာ္မတီ တရပ္ ဖၾဲႚစည္းေပးရန္ အဆို ဴပႂလိုက္သည္။ ဦးႎု၊ ဦးဝင္းေမာင္ အဴပင္ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္ မတိုင္မီက ႎိုင္ငံ ေခၝင္းေဆာင္ တခဵႂိႚ မႀာလည္း သူမ အဆိုကို ေထာက္ခံ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၆ ရက္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဆရာဝန္ အသင္းက ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ အစုလိုက္ အဴပံႂလိုက္ သတ္ဴဖတ္ဴခင္းကို ကန္ႚကၾက္ လိုက္သည္။ ထိုကန္ႚကၾက္ ခဲ့သည့္ ေဳကညာခဵက္မႀာ အစစ္အမႀန္ မဟုတ္ေဳကာင္း အာဏာပိုင္ မဵားက ေဴပာဆိုသည္။ ဳသစေဳတးလဵ၊ ဂဵပန္ႎႀင့္ စကႆာပူမႀ ကုမၯဏီ မဵားႎႀင့္ ပူးေပၝင္း၍ ကမႝာလႀည့္ ခရီးသည္မဵား အတၾက္ ရန္ကုန္၊ မႎၩေလးႎႀင့္ ပုဂံ တိုႚတၾင္ ဟိုတယ္မဵား တည္ေဆာက္ မည္ဟု အစိုးရက ေဳကညာသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၇ ရက္။ ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီး အဴပင္ဘက္၌ လူ ၃၀၀၀ ခန္ႚ စု႟ံုး မိဳကသည္။ ဘရင္း ကယ္ရီယာ မဵားႎႀင့္ တပ္ဖၾဲႚ မဵားက ဆႎၬ ဴပသူမဵားကို ဝန္းရံ ထားလိုက္သည္။ မႎၩေလး တခၾင္ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား ထပ္မံ ဴဖစ္ပၾား ခဲ့ေဳကာင္း သတင္းမဵား ေပၞလာသည္။ ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီးမႀ ဆရာဝန္ႎႀင့္ သူနာဴပႂ မဵားက သတ္ဴဖတ္မႁ မဵားကို ထပ္မံ ကန္ႚကၾက္ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၁၉ ရက္။ မဆလ ပၝတီ ဥကၠႉသစ္ အဴဖစ္ ေဒၝက္တာ ေမာင္ေမာင္အား ခန္ႚထား လိုက္သည္။ ဴပည္သူႚ တရားသူ႒ကီး အဖၾဲႚ ဥကၠႉ ဦးတင္ေအာင္ဟိန္း ဦးေဆာင္သည့္ ဴပည္သူႚ ဆႎၬ ေလ့လာေရး ေကာ္မရႀင္ကို ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္က ဖၾဲႚစည္း ေပးလိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၀ ရက္။ ဆႎၬ ဴပသူမဵားက ေဒၝက္တာ ေမာင္ေမာင္ ရာထူးမႀ ႎႁတ္ထၾက္ ေပးရန္ႎႀင့္ အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ မဵားကို ဴပင္ဆင္ရန္ အတၾက္ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ ဖၾဲႚေပးရန္ ေတာင္းဆို ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၂ ရက္။ ဴပည္သူေပၝင္း မဵားစၾာ လမ္းေပၞ ထၾက္၍ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။ အေထၾေထၾ သပိတ္႒ကီးက အစိုးရ ႎႁတ္ထၾက္ ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသည္။ မႎၩေလး၊ ဟသႆာတ၊ မေကၾး၊ မံု႟ၾာ၊ ေရဦးႎႀင့္ အထက္ ဴမန္မာဴပည္ ႓မိႂႚမဵားတၾင္ ေနႚစဥ္ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား ဴဖစ္ေပၞ ခဲ့သည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၃ ရက္။ ဆႎၬ ဴပပၾဲမဵားတၾင္ လူထု ေဴခာက္သိန္း ပၝဝင္ ဆႎၬ ဴပဳကသည္ဟု ခန္ႚမႀန္း ရသည္။ ေအဒီ လမ္းရႀိ ဦးေနဝင္း အိမ္တၾင္ အေရးေပၞ အစည္းအေဝး တခု ဴပႂလုပ္ ခဲ့ေဳကာင္း သတင္း ထၾက္ေပၞ လာသည္။ ထို အစည္းအေဝးတၾင္ လူထု မ႓ငိမ္သက္မႁကို ႓ဖိႂခၾင္းရန္ ေသနဂႆဗဵႃဟာ အသစ္ ေရးဆၾဲ ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၄ ရက္။ မာရႀယ္ေလာ (စစ္ဥပေဒ) ႟ုပ္သိမ္း လိုက္သည္။ ရန္ကုန္မႀ တပ္မဵား ဴပန္လည္ ႟ုပ္သိမ္း သၾားသည္။ ေဒၝက္တာ ေမာင္ေမာင္က တပၝတီ စနစ္ သိုႚမဟုတ္ ပၝတီစံု စနစ္ ကဵင့္သံုးရန္ ကိစၤ အတၾက္ ဴပည္သူႚ ဆႎၬခံယူပၾဲ ဴပႂလုပ္ေပးရန္ ကတိ ဴပႂလိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၅ ရက္။ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေနႚက ဖမ္းဆီး ခဲ့သည့္ ဦးေအာင္႒ကီး၊ ဦးစိန္ဝင္းႎႀင့္ အဴခား သူမဵားကို ဴပန္လၿတ္ ေပးလိုက္သည္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚ စမ္းေခဵာင္း ႓မိႂႚနယ္၌ ဦးေအာင္႒ကီး မိန္ႚခၾန္း ေဴပာရာ ပရိသတ္ ၃၀,၀၀၀ ေကဵာ္ တက္ေရာက္သည္။ တႎိုင္ငံလံုး၌ ဆႎၬဴပပၾဲႎႀင့္ လူထု စည္းေဝးပၾဲမဵား ေနႚစဥ္ ဴပႂလုပ္သည္။ ညဘက္တၾင္ လက္နက္ကိုင္ စစ္သားမဵားက ဴမန္မာ ႎိုင္ငံဴခား ကုန္သၾယ္မႁ ဘဏ္မႀ ကဵပ္သိန္း ၆၀၀ သယ္ယူ သၾားသည္။ ရန္ကုန္တၾင္ တပ္စၾဲ ထားေသာ တပ္ဖၾဲႚ အားလံုးကို ႒ကိႂတင္၍ လစာေငၾ ေဴခာက္လစာ ထုတ္ေပး လိုက္သည္။ ထိုကိစၤကို အသစ္ ဖၾဲႚစည္း လိုက္ေသာ ဘဏ္ အလုပ္သမား သမဂၢက ကန္ႚကၾက္ လိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၆ ရက္။ အေထၾေထၾ သပိတ္က ေလေဳကာင္းႎႀင့္ မီးရထား သယ္ယူ ပိုႚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း မဵားကို ရပ္ဆိုင္း လိုက္သည္။ ေ႟ၿတိဂံု ေစတီ အဴပင္ဘက္၌ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ လူထုအား ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္က မိန္ႚခၾန္း ေဴပာဳကားသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၆ - ၂၈ ရက္။ အင္းစိန္ေထာင္ အတၾင္း အဓိက႟ုဏ္း စတင္ ဴဖစ္ေပၞ လာသည္။ ႎိုင္ငံ အဝန္းရႀိ ႓မိႂႚေပၝင္း ၉ ႓မိႂႚမႀ ေထာင္မဵား တၾင္လည္း အဓိက႟ုဏ္းမဵား တ႓ပိႂက္နက္ ဴဖစ္ေပၞ လာသည္။ အကဵဥ္းသား ၉၀၀၀ နီးပၝး ထၾက္ေဴပး ဳကသည္ (သိုႚမဟုတ္) လၿတ္ေပး လိုက္သည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၇ ရက္။ ကာကၾယ္ေရး ဝန္႒ကီးႎႀင့္ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ေဟာင္း ဦးတင္ဦး ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီး ေရႀႚတၾင္ မိန္ႚခၾန္း ေဴပာဳကားသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၈ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ ဗမာႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသား သမဂၢမဵား အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ဗကသ) ကို ဖၾဲႚစည္း တည္ေထာင္ လိုက္သည္။ မင္းကိုႎိုင္အား ဥကၠႉ အဴဖစ္ ေရၾးခဵယ္ တင္ေဴမၟာက္ ဳကသည္။ ဦးႎုက ဒီမိုကေရစီႎႀင့္ ႓ငိမ္ခဵမ္းေရး အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ယာယီ) ကို တည္ေထာင္သည္။ ယင္း အဖၾဲႚတၾင္ ဦးတင္ဦးက အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး ဴဖစ္လာသည္။


ဳသဂုတ္လ ၂၉ ရက္။ ေရႀႚေနမဵား၊ စာေရး ဆရာမဵား၊ ႟ုပ္ရႀင္ သ႟ုပ္ေဆာင္ႎႀင့္ အဆိုေတာ္မဵား ဆႎၬ ဴပပၾဲမဵားတၾင္ ပၝဝင္ လာဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၃၀ ရက္။ လူထု ဆႎၬဴပပၾဲ အမဵားအဴပား ဴဖစ္လာ႓ပီး မဆလ ပၝတီဝင္ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာ ပၝတီမႀ ႎႁတ္ထၾက္ ခဲ့ဳကသည္။


ဳသဂုတ္လ ၃၁ ရက္။ အစိုးရက လမ္းေပၞသိုႚ ထၾက္၍ ဆႎၬဴပဴခင္းႎႀင့္ စည္းေဝးပၾဲမဵား ဴပႂလုပ္ခၾင့္ ေပးခဲ့သည္။ အေနာက္ ဂဵာမဏီက ရန္ကုန္မႀ သတ္ဴဖတ္မႁ မဵားကို သေဘာ မတူေဳကာင္း ဴပသရန္ ဒိၾႂက္ခဵ္မာခ္(DM) ေငၾ ၆၅ သန္း ေထာက္ပံ့ ကူညီမႁကို ရပ္စဲ လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္။ ဴမန္မာ ေရႀႚေနမဵားက ၁၉၇၄ ခုႎႀစ္ ဖၾဲႚစည္း အုပ္ခဵႂပ္ပံု အေဴခခံ ဥပေဒကို ဖဵက္သိမ္း ေပးရန္ ေတာင္းဆို ဳကသည္။ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္ အာဏာ သိမ္းမႁမႀာ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္ ဖၾဲႚစည္း အုပ္ခဵႂပ္ပံု ဥပေဒကို ခဵႂိးေဖာက္ခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ေဳကာင္း ေဴပာဳကား လိုက္သည္။ ဆႎၬ ဴပပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားဆဲ ဴဖစ္သည္။ ႓မိႂႚ႒ကီး ႓မိႂႚငယ္ စုစုေပၝင္း ၅၀ ခန္ႚမႀာ ဆႎၬ ဴပသူမဵား လက္ထဲ ကဵေရာက္ သၾားသည္။ ဗုဒၭဘာသာ ဘုန္း႒ကီးမဵားက အဓိက ႓မိႂႚမဵား၌ တရား႟ံုးမဵား ဖၾင့္လႀစ္ကာ ေနႚစဥ္ ဴပႍနာ မဵားကို ေဴဖရႀင္း ေပးဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၃ - ၄ ရက္။ အေမရိကန္ လၿတ္ေတာ္ အမတ္ စတီဗင္ ေဂဵ ဆိုလာဇ္ (Stephen J Solarz) ရန္ကုန္႓မိႂႚသိုႚ ေရာက္ရႀိ ေနသည္။


စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္။ အတိုက္အခံ မဵား၏ ေတာင္းဆိုမႁကို လိုက္ေလဵာရန္၊ သိုႚမဟုတ္ ပၝက အဆံုး မသတ္ ႎိုင္သည့္ ကန္ႚကၾက္ ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားကို ရင္ဆိုင္ရန္ ဴပည္သူမဵားက အစိုးရအား ရာဇသံ ေပးလိုက္သည္။ အလုပ္သမား မဵားႎႀင့္ အစိုးရ ဝန္ထမ္း မဵားက လၾတ္လပ္ေသာ အလုပ္သမား သမဂၢ မဵားကို ဖၾဲႚစည္း ဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္။ ရဲေဘာ္ သံုးကဵိပ္ဝင္ ၉ ဦးက လူထု အံု႔ကမႁကို ေထာက္ခံရန္ စစ္တပ္အား ေတာင္းဆို လိုက္သည္။ ခဵက္ကိုစလိုဗက္ကီးယား သံ႟ံုး အဴပင္ ဘက္တၾင္ ဆႎၬဴပသူ မဵားက ေဒၝက္တာ ေမာင္ေမာင္ အစိုးရထံ သဝဏ္လၿာ ေပးပိုႚမႁကို ကန္ႚကၾက္ ဆႎၬ ဴပဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္။ အစိုးရ အဖၾဲႚ ႎႁတ္ထၾက္လ႖င္ ႎႁတ္ထၾက္ သိုႚမဟုတ္ပၝက ဆႎၬဴပမႁ မဵားကို ရင္ဆိုင္ရန္ ဆႎၬဴပ သူမဵား၏ ရာဇသံကို အစိုးရက လစ္လဵႃ ႟ႁလိုက္သည္။


စက္တင္ဘာ ၉ ရက္။ ဦးႎုက မိမိ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ အဴဖစ္ႎႀင့္ ဦးတင္ဦး ကာကၾယ္ေရး ဝန္႒ကီး အဴဖစ္ ပၝဝင္ေသာ စင္႓ပိႂင္ အစိုးရ ဖၾဲႚစည္း လိုက္ေဳကာင္း ေဳကညာသည္။ တပ္မေတာ္ (ေလ) မႀ စစ္သည္ စုစုေပၝင္း ၂၀၀ ခန္ႚ လူထု ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားတၾင္ ပူးေပၝင္း ပၝဝင္ လာဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၀ ရက္။ မဆလ ပၝတီ ဒုတိယ အ႒ကိမ္ အေရးေပၞ ညီလာခံ ကဵင္းပ႓ပီး ပၝတီစံု စနစ္ ေအာက္တၾင္ အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမဵား ဴပႂလုပ္ရန္ အဆို တင္သၾင္း ခဲ့႓ပီး အဳကံ ဴပႂခဲ့ေသာ ဴပည္သူႚ ဆႎၬခံယူပၾဲ အဆိုကို ပယ္ဖဵက္ လိုက္သည္။ တပ္မႀႃးေဟာင္း ၃ ဦး ဴဖစ္ဳကသည့္ ဦးတင္ဦး၊ ဦးေအာင္ေ႟ၿႎႀင့္ ဦးေစာဴမင့္တိုႚ ဒီမိုကေရစီႎႀင့္ ႓ငိမ္ခဵမ္းေရး ပၝတီ (ယာယီ) မႀ ႎႁတ္ထၾက္ ဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္။ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ အေရးေပၞ အစည္းအေဝးက အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမဵား ဴပႂလုပ္ရန္ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္ ခဵလိုက္သည္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚ ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားတၾင္ ဴပည္သူႚ ရဲတပ္ဖၾဲႚဝင္မဵား ပၝဝင္ လာဳကသည္။ ဴပည္သူ လူထု ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာ ပၝဝင္သည့္ လူထု အံု႔ကမႁ႒ကီး မဵားႎႀင့္ အစာငတ္ခံ ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားက၊ ဒီမိုကေရစီႎႀင့္ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ ေတာင္ဆိုမႁ အေပၞ ဖိအား ေပးဳကသည္။ ဴပည္သူတိုႚက အစိုးရ၏ အဆိုဴပႂခဵက္ကို ပယ္ခဵ လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၂ ရက္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္၊ ဦးတင္ဦးႎႀင့္ ဦးေအာင္႒ကီးတိုႚ ပူးတၾဲ၍ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ ဖၾဲႚစည္းရန္ ေထာက္ခံေဳကာင္း ေဳကညာခဵက္ ထုတ္ဴပန္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္။ ဂဵပန္က ဴမန္မာဴပည္သိုႚ မိမိ ကူညီ ေထာက္ပံ့ ေနမႁကို တိုင္းဴပည္ အေဴခအေန မေအးမခဵင္း ရပ္စဲ ထားမည္ဟု ေဳကညာ လိုက္သည္။ ဆႎၬ ဴပပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားသည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္။ စုစုေပၝင္း အင္အား တသိန္း ရႀစ္ေသာင္း ရႀိေသာ စစ္တပ္ကို မဆလ ပၝတီမႀ ႎႁတ္ထၾက္ခၾင့္ ဴပႂေဳကာင္း အစိုးရက ေဳကညာသည္။ ကာကၾယ္ေရး ဝန္႒ကီး ဌာန အဴပင္ ဘက္တၾင္ ဆႎၬ ဴပသူမဵားႎႀင့္ စစ္သားမဵား ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႁ ဴဖစ္ပၾားသည္။ ဦးေအာင္႒ကီးႎႀင့္ အဴခား ပုဂၢိႂလ္မဵားက အေဴခအေနကို ထိန္း၍ လူစုခၾဲ ေပးလိုက္သည္။ စစ္သားမဵား ဴပန္႟ုပ္ သၾားဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္။ ကုန္သၾယ္ေရး ဝန္႒ကီး ဌာန အေပၞမႀ ေသနတ္ဴဖင့္ ပစ္ခတ္ ခဲ့ေသာ စစ္သား ႎႀစ္ဆယ့္ေလးဦး စလံုးမႀာ ေနာက္ဆံုးတၾင္ လက္နက္ ခဵလိုက္သည္။ အစိုးရက ႎႁတ္ထၾက္ ေပးရန္ႎႀင့္ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ ဖၾဲႚစည္း ေပးရန္ ဴငင္းဆန္ ခဲ့သဴဖင့္ ဆႎၬဴပမႁမဵား ပို၍ ဴပင္းထန္ လာသည္။ ေကဵာင္းသား အခဵိႂႚမႀာ လူမဵႂိးစု သူပုန္မဵား ထံမႀ စစ္သင္တန္းမဵား တက္ေရာက္ ႎိုင္ရန္ႎႀင့္ လက္နက္မဵား ရရႀိရန္ အတၾက္ ထိုင္းနယ္စပ္ ေဒသ မဵားသိုႚ စတင္၍ ထၾက္ခၾာ သၾားဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္။ ဆႎၬဴပပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားသည္။ ညေန ၄ နာရီတၾင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေစာေမာင္က စစ္တပ္မႀ အာဏာကို လၿဲေဴပာင္း ယူလိုက္႓ပီး ႎိုင္ငံေတာ္ ႓ငိမ္ဝပ္ ပိဴပားမႁ တည္ေဆာက္ေရး အဖၾဲႚကို ဖၾဲႚစည္း လိုက္ေဳကာင္း ေရဒီယိုမႀ ေဳကညာသည္။ ညဘက္တၾင္ ဴပည္သူမဵားက တားဆီး ပိတ္ဆိုႚမႁမဵား ခဵထား လိုက္႓ပီး လ႖ပ္စစ္ ဝၝယာ ႒ကိႂးမဵားကို ဴဖတ္ေတာက္ကာ လမ္းမီးေမႀာင္ ခဵထားဴခင္းဴဖင့္ အဴပင္ မထၾက္ရ အမိန္ႚကို ဆန္ႚကဵင္ ဳကသည္။ စစ္တပ္က ဆႎၬ ဴပသူမဵားအား ပစ္ခတ္သည္။ လူ ၄ ဦးထက္ ပို၍ စုေဝးဴခင္း မဴပႂရန္ အမိန္ႚထုတ္ တားဴမစ္ လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္။ လမ္းမဵား ေပၞတၾင္ စစ္တပ္ႎႀင့္ ဆႎၬ ဴပသူမဵား၏ တိုက္ခိုက္ပၾဲမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾားလဵက္ ရႀိသည္။ ရာေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ဴပည္သူမဵား လံုဴခံႂေရး တပ္ဖၾဲႚဝင္ မဵား၏ ပစ္ခတ္ဴခင္း ခံရသည္။ ႓မိႂႚေပၞေဴပာက္ကဵား မဵားက ရန္ကုန္ ႓မိႂႚလယ္ရႀိ မိုက္က႟ိုေဝ့ဗ္ (microwave antenna) ေဳကးနန္း တိုင္ကို ဒံုးကဵည္ဴဖင့္ ပစ္ခတ္သည္။ ႎိုင္ငံေတာ္ ႓ငိမ္/ပိက ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္၊ ႎိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီႎႀင့္ အဴခား အာဏာပိုင္ အဖၾဲႚအစည္း မဵားကို ဖဵက္သိမ္း လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေစာေမာင္၏ ႓ငိမ္/ပိ အဖၾဲႚက ကိုယ္ပိုင္ အစိုးရ ဖၾဲႚလိုက္သည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေစာေမာင္သည္ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္၊ ႎိုင္ငံဴခားေရး ဝန္႒ကီးႎႀင့္ ကာကၾယ္ေရး ဝန္႒ကီး ဴဖစ္လာသည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္။ အစုလိုက္ အဴပံႂလိုက္ သတ္ဴဖတ္မႁ မဵားကို ကန္ႚကၾက္သည့္ အေနဴဖင့္ အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုက ကူညီ ေထာက္ပံ့မႁ မဵားကို ဴဖတ္ေတာက္ လိုက္သည္။ ထိုင္းနယ္စပ္ အနီး KNU သူပုန္ စခန္း မဵားတၾင္ ေကဵာင္းသား အခဵႂိႚ စစ္သင္တန္း စတင္ တက္ေရာက္ ဳကသည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္။ ဦးေအာင္႒ကီး၊ ဦးတင္ဦးႎႀင့္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ တိုႚက အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ကို ဖၾဲႚစည္း လိုက္သည္။ ဒီမိုကေရစီ လုိလားသည့္ ဆႎၬဴပသူ မဵားကို အစုလိုက္ ဖမ္းဆီးဴခင္းႎႀင့္ လ႖ႂိႚဝႀက္စၾာ ညၟဥ္းပမ္း သတ္ဴဖတ္မႁမဵား ႎိုင္ငံအႎႀံႚ ဴပႂလုပ္ လာသည္။ ထိုင္း ေလေဳကာင္း ကုမၯဏီမႀ ရန္ကုန္သိုႚ ပဵံသန္းမႁကို ဴပန္လည္ စတင္ လိုက္သည္။ ကၾန္ဴမႃနစ္ သူပုန္မဵားက တ႟ုတ္ နယ္စပ္ အနီးရႀိ မိုင္းယန္း႓မိႂႚကို သိမ္းပိုက္ လိုက္႓ပီး ရက္အနည္းငယ္ဳကာ ထိန္းထား ႎိုင္ခဲ့သည္။ ဴပင္းထန္ေသာ တိုက္ပၾဲမဵား အဆိုပၝ ေနရာ တဝိုက္၌ ရက္သတၨပတ္ေပၝင္း မဵားစၾာ ဴဖစ္ပၾား ခဲ့သည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္။ မဆလ ပၝတီသည္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီႌၾတ္ေရး ပၝတီ ဴဖစ္လာသည္။ ဥေရာပ ဘံုေစဵး အဖၾဲႚ (European Community) က သတ္ဴဖတ္မႁမဵား ရပ္တန္ႚကာ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ရန္ ဴမန္မာ အစိုးရအား ေတာင္းဆို လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္။ အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္က ႎိုင္ငံေရး ပၝတီ အဴဖစ္ မႀတ္ပံု တင္လိုက္သည္။


စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္။ ႓ဗိတိသ႖ ႎိုင္ငံဴခားေရး ဝန္႒ကီး ဆာဂဵက္ဖရီ ေဟာင္း (Sir Geoffrey Howe) က ကုလ သမဂၢတၾင္ မိန္ႚခၾန္း ေဴပာဳကား ခဲ့ရာ၌ ဴမန္မာဴပည္မႀ လူမဆန္စၾာ သတ္ဴဖတ္မႁမဵား အေပၞ စိုးရိမ္မိေဳကာင္း ဴပင္းထန္ေသာ စကားလုံးမဵား သံုး၍ ေဴပာဳကားသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္။ ယူနီဆက္ (UNICEF) ႎႀင့္ ႎိုင္ငံ တကာ ဳကက္ေဴခနီ အဖၾဲႚ႒ကီးက ဴမန္မာဴပည္သိုႚ ေလေဳကာင္းဴဖင့္ ေဆးဝၝးမဵား တင္ပိုႚ ေပးသည္။ ေကဵာင္းသား တေသာင္း ခန္ႚႎႀင့္ အဴခား ဒီမိုကေရစီ လိုလားေသာ ဆႎၬ ဴပသူမဵားသည္ ထိုင္း၊ တ႟ုတ္၊ အႎိၬယႎႀင့္ ဘဂႆလားေဒ့ရႀ္ နယ္စပ္ ေဒသ မဵားသိုႚ ထၾက္ေဴပး လာဳကသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္။ အေထၾေထၾ သပိတ္ ႓ပိႂကၾဲ သၾားသည္။ အစိုးရက ဝန္ထမ္းမဵား အလုပ္ခၾင္သိုႚ ဝင္ေရာက္ရန္ႎႀင့္ မလိုက္နာ ပၝက အလုပ္မႀ ထုတ္ပယ္မည္ (သိုႚမဟုတ္) အဴခား အဴပစ္ ေပးမည္ဟု ႓ခိမ္းေဴခာက္၍ အလုပ္ခၾင္သိုႚ ဴပန္လည္ ဝင္ေရာက္ ေစသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၆ ရက္။ စစ္တပ္ အတၾက္ လက္နက္ ခဲယမ္းမဵား သေဘာႆဴဖင့္ စကႆာပူမႀ ေရာက္လာသည္။ စစ္တပ္က ရန္ကုန္႓မိႂႚမႀ ဴပည္သူ မဵားအား လူမဵႂိးစု သူပုန္မဵားကို တိုက္ခိုက္ရာတၾင္ ေပၞတာ အဴဖစ္ အတင္းအဳကပ္ ေစခိုင္းမႁ စတင္ ဴပႂလုပ္သည္။ အာဏာသိမ္း အ႓ပီး၌ နယ္စပ္သိုႚ ထၾက္ေဴပး သၾားခဲ့သူမဵား အညံ့ခံ၍ ဴပန္လည္ ဝင္ေရာက္ လာႎိုင္ရန္ နယ္စပ္ ေဒသ မဵားတၾင္ ႒ကိႂဆိုေရး စခန္း ၂၇ ခုကို ဖၾင့္လႀစ္ လိုက္သည္။ စစ္တပ္က ေကဵာင္းသားမဵား ႎိုဝင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေနႚ ေနာက္ဆံုး ထား၍ ႒ကိႂဆိုေရး စခန္း မဵားသိုႚ ေရာက္မလာ ဳကလ႖င္ ၎တိုႚအား သူပုန္ အဴဖစ္ သတ္မႀတ္ မည္ဟု ေဴပာဳကား လိုက္သည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၇ ရက္။ ဂဵပန္က ယူနီဆက္မႀ တဆင့္ ဴမန္မာဴပည္သိုႚ အေရးေပၞ ကူညီ ေထာက္ပံ့မႁကို ေပးအပ္ သၾားမည္ဟု ေဳကညာသည္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ကုလ သမဂၢ အ႓မဲတမ္း ကိုယ္စားလႀယ္ ေမာင္ေမာင္႒ကီးက လၾတ္လပ္႓ပီး တရားမ႖တေသာ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ ဴပႂလုပ္ ေပးမည္ဟု ကတိ ဴပႂခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ လိုလားေသာ ဆႎၬဴပသူ မဵားကို ဖမ္းဆီးဴခင္းႎႀင့္ တိတ္တဆိတ္ ညၟဥ္းပမ္း သတ္ဴဖတ္မႁမဵား ဆက္လက္ ဴဖစ္ပၾား ေနသည္။ စစ္တပ္က ဳသဂုတ္လႎႀင့္ စက္တင္ဘာလ အတၾင္းက ဴဖစ္ပၾား ခဲ့ေသာ ဆႎၬဴပပၾဲ မဵားတၾင္ ပၝဝင္ ခဲ့သည့္ ရာေပၝင္း မဵားစၾာေသာ ဝန္ထမ္း မဵားကို အလုပ္မႀ ဴဖႂတ္ပစ္ လိုက္သည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္။ ေကအန္ယူ သူပုန္မဵားက ၁၉၈၄ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီလတၾင္ စစ္တပ္က သိမ္းပိုက္ ခဲ့ေသာ ထိုင္းနယ္စပ္ အနီးရႀိ သူတိုႚ၏ စခန္းေဟာင္း မယ္သေဝၝကို ဴပန္လည္ သိမ္းပိုက္ လိုက္သည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၁၇ ရက္။ ဳသဂုတ္လ ကတည္းက ပိတ္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္႓မိႂႚမႀ ဘဏ္တိုက္ မဵားကို ဴပန္လည္ ဖၾင့္လႀစ္ လိုက္သည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၂၆ ရက္။ ေ႟ၿတိဂံု ဘုရား အဴပင္ ဘက္တၾင္ ေကဵာင္းသားမဵား စု႟ံုး ဳက႓ပီး အစိုးရ ဆန္ႚကဵင္သည့္ ေ႔ကးေဳကာ္သံ မဵားကို ေအာ္ဟစ္ ဳကသည္။ စစ္တပ္ ေရာက္လာသည့္ အခၝ ေကဵာင္းသား မဵားက လူစု ခၾဲလိုက္ ဳကသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ ရက္။ လံုဴခံႂေရး တပ္သား မဵားက သူတိုႚ ေပဵာက္သၾားသည့္ ေသနတ္ မဵားကို သရက္ေတာ ေကဵာင္းတိုက္ အတၾင္းမႀ ဴပန္လည္ ေတၾႚရႀိ႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း ဴမန္မာ့ အသံမႀ ေဳကညာသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ ရက္ - ႎိုဝင္ဘာလ ၁၀ ရက္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္က ရႀမ္းဴပည္နယ္၊ ပဲခူး၊ မေကၾး၊ မႎၩေလးႎႀင့္ စစ္ကိုုင္းတိုင္း တိုႚရႀိ ႓မိႂႚ/႟ၾာ ၅၀ ေကဵာ္ တိုႚကို လႀည့္လည္၍ စည္း႟ံုးေရး ဆင္းရာ ေထာင္ေပၝင္း မဵားစၾာေသာ လူထု ပရိသတ္ မဵားက ေသာင္းေသာင္းဖဵဖဵ ႒ကိႂဆို ဳကသည္။


ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္။ စစ္အစိုးရ အဖၾဲႚမႀ ဗိုလ္မႀႃး႒ကီး ေအဘယ္လ္က ဴမန္မာဴပည္ အေနႎႀင့္ ၂၆ ႎႀစ္ တာမ႖ ကုန္သၾယ္ေရး ခဵႂပ္ကိုင္မႁကို အဆံုး သတ္လိုက္ေဳကာင္း ေဳကညာသည္။ ဗိုလ္မႀႃး႒ကီး ေအဘယ္လ္က ႎိုင္ငံဴခားမႀ ရင္းႎႀီး ဴမၟႂပ္ႎႀံမႁ ကိုလည္း ႒ကိႂဆိုေဳကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေဴပာဆို လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၁ ရက္။ ႎိုင္ငံဴခားတၾင္ အမႁထမ္း ေနသူမဵားကို ဖယ္ရႀားဴခင္းမဵား စတင္သည္။ ႎိုင္ငံဴခားမႀ သံတမန္မဵား ကိုလည္း ဴပန္လည္ ေခၞယူ လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၂ ရက္။ မႀတ္ပုံတင္ ထားသည့္ ႎိုင္ငံေရး ပၝတီေပၝင္း ၄၃ ခုက နယ္စပ္ ေဒသမဵားမႀ ဴပန္လည္ ေရာက္ရႀိ လာေသာ ေကဵာင္းသား မဵားအား ဖမ္းဆီးဴခင္းႎႀင့္ ေႎႀာင့္ယႀက္ဴခင္း မဵားကို ကန္ႚကၾက္ လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္။ ႓ဗိတိန္ ႎိုင္ငံက ဴမန္မာ ႎိုင္ငံသိုႚ ေပးအပ္ ေနေသာ အကူအညီ မဵားကို ရပ္စဲ လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၅ ရက္။ ထိုင္းနယ္စပ္ ေဒသ တဝိုက္ရႀိ ေကဵာင္းသား မဵားက ကရင္ သူပုန္ စစ္စခန္းတၾင္ ဴပႂလုပ္ ခဲ့ေသာ အစည္းအေဝး တရပ္၌ ဴမန္မာႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး (မကဒတ) ေခၞ All Burma Students' Democratic Font (ABSDF) ကို ဖၾဲႚစည္း လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၈ ရက္။ ကင္ဘရာ႓မိႂႚရႀိ ဴမန္မာ သံ႟ံုးမႀ သံတမန္ ၃ ဦး ဳသစေဳတးလဵ ႎိုင္ငံ၌ ႎိုင္ငံေရး ခိုလံႁခၾင့္ ေတာင္းခံသည္။ အလုပ္ ဴဖႂတ္ဴခင္း၊ ဖမ္းဆီးဴခင္းႎႀင့္ ေခၞယူ စစ္ေဆး သုတ္သင္ဴခင္းမဵား ဆက္လက္ ဴပႂလုပ္လဵက္ ရႀိသည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၉ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ ရဟန္းရႀင္မဵား ဦးစီး ကဵင္းပသည့္ ဆႎၬဴပပၾဲကို တားဆီးဴခင္း ခံရသည္။


ႎုိဝင္ဘာလ ၁၂ ရက္။ ထိုင္း အစိုးရက ထိုင္း ေကဵာင္းသားႎႀင့္ လူႚအခၾင့္အေရး အဖၾဲႚအစည္း မဵား၏ ေဝဖန္ ဴပစ္တင္မႁေဳကာင့္ ထိုင္း ဒုတိယ ႎိုင္ငံဴခားေရး ဝန္႒ကီး ပရာပတ္စ္လင္ပၝဖန္ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံသိုႚ အလည္အပတ္ သၾားမည့္ ခရီးစဥ္ကို ဖဵက္လိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္။ အေမရိကန္ လၿတ္ေတာ္မႀ ဒၝနာ႟ိုရာဗက္ခဵာ (Dana Rohrabacher) ထိုင္း နယ္စပ္ရႀိ ေသေဘာဘိုး စခန္းသိုႚ သၾား႓ပီး စိတ္ဓာတ္ အရ လည္းေကာင္း၊ ႎိုင္ငံေရး အရ လည္းေကာင္း ကူညီ အားေပးရန္ ကတိ ေပးလိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၁၆ ရက္။ နယ္စပ္သိုႚ ထၾက္ေဴပး သၾားေသာ ေကဵာင္းသား မဵားကို ဴပန္လက္ခံရန္ သတ္မႀတ္ရက္ အခဵိန္ ကာလကို ႎႀစ္ကုန္သည္ အထိ တိုးဴမၟင့္ ေပးလိုက္သည္။


ႎုိဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္။ အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ တပ္ေပၝင္းစုမႀ လူမဵိႂးစု သူပုန္၁၀ ဖၾဲႚ၊ ေဴမေအာက္ ေကဵာင္းသား အဖၾဲႚ ၁၂ ဖၾဲႚႎႀင့္ အတိုက္အခံ ပၝတီ အဖၾဲႚအစည္း မဵားသည္ ထိုင္းနယ္စပ္ အနီးရႀိ ကလယ္ေဒး စခန္းတၾင္ ေတၾႚဆံု ေဆၾးေႎၾး ဳက႓ပီး ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္ အဖၾဲႚ (Democratic Alliance of Burma, DAB) ကို ဖၾဲႚစည္း လိုက္သည္။ ဥကၠႉ အဴဖစ္ ေကအန္ယူ ေခၝင္းေဆာင္ ဗိုလ္ဴမ၊ ဒုဥကၠႉ အဴဖစ္ ကခဵင္ သူပုန္ ေခၝင္းေဆာင္ ဘရမ္ဆိုင္း တိုႚအား ေ႟ၾးခဵယ္ တင္ေဴမၟာက္ ဳကသည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၂၂ ရက္။ ထိုင္း အစိုးရက ေစာေမာင္ အာဏာ သိမ္း႓ပီးေနာက္ ထၾက္ေဴပး ခဲ့ေသာ ေကဵာင္းသား မဵားကို ထိုင္းႎိုင္ငံ၌ ယာယီ ခိုလံႁခၾင့္ ေပးလိုက္သည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၂၄ ရက္။ မေလးရႀား ႎိုင္ငံ သံအမတ္သည္ သူ၏ သံတမန္ ခန္ႚအပ္လၿာကို ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေစာေမာင္ အစိုးရအား ေပးအပ္ ခဲ့သဴဖင့္ စစ္အစိုးရႎႀင့္ ပထမဦးဆံုး ဆက္သၾယ္ေသာ ႎိုင္ငံ ဴဖစ္လာသည္။


ႎိုဝင္ဘာလ ၃၀ ရက္။ စစ္အစိုးရသည္ ႎိုင္ငံဴခားေငၾ ရရႀိႎိုင္ရန္ ၎၏ ႎိုင္ငံဴခား ရင္းႎႀီးဴမၟႂပ္ႎႀံမႁ ဥပေဒကို ေဳကညာ ခဲ့သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၃ ရက္။ ဦးေအာင္႒ကီးသည္ အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္က ကၾန္ဴမႃနစ္ဟု စၾပ္စၾဲဴခင္း ခံရေသာ သူ ၈ ဦးကို ထုတ္ပယ္ရန္ ဴငင္းဆန္ ခဲ့သဴဖင့္ ထို အဖၾဲႚခဵႂပ္မႀ ႎႁတ္ထၾက္ လိုက္သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္။ အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ ဥကၠႉ အဴဖစ္ ဦးတင္ဦးအား ေ႟ၾးခဵယ္ တင္ေဴမၟာက္ လိုက္သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္။ ထိုင္းႎိုင္ငံ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခဵာဗာလစ္ ေယာင္ခဵာယၾတ္ ဴမန္မာဴပည္သိုႚ သၾားေရာက္႓ပီး ထိုင္း - ဴမန္မာ နယ္စပ္ မဵားတၾင္ ေနထိုင္လဵက္ ရႀိသည့္ အစိုးရ ဆန္ႚကဵင္ေရး ေကဵာင္းသား မဵားကို ဴပန္လည္ ပိုႚေဆာင္ ေပးရန္ အတၾက္ အဴပန္အလႀန္ သေဘာဴဖင့္ ရရႀိခဲ့သည့္ ဴမန္မာ အစိုးရ၏ ရက္ေရာ လႀေသာ သစ္ခုတ္ခၾင့္ႎႀင့္ ငၝးဖမ္းခၾင့္မဵား ပိုက္၍ ထိုင္း ႎိုင္ငံသိုႚ ဴပန္လည္ ေရာက္ရႀိ လာသည္


ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္။ ဦးေအာင္႒ကီးက ဴပည္ေထာင္စု အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ ပၝတီကို ထူေထာင္ လိုက္သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၁၈ ရက္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ ဴမန္မာဴပည္ အေရႀႚေတာင္ပိုင္း ခရီးမႀ ရန္ကုန္သိုႚ ဴပန္ေရာက္ လာသည္။ ထိုေဒသ တၾင္လည္း ေဒသခံ ဴပည္သူ လူထု အမဵားစု၏ ေထာက္ခံ ႒ကိႂဆိုမႁ ရလာ ခဲ့သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၁၉ ရက္။ လုပ္သား ဴပည္သူႚ ေနႚစဥ္ သတင္းစာ ေခၝင္း႒ကီးပိုင္းတၾင္ ႎိုင္ငံေရး ပၝတီမဵား အေနႎႀင့္ လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္း၊ တရား ဥပေဒႎႀင့္ အစိုးရ အမိန္ႚ ထုတ္ဴပန္ ေဳကညာခဵက္ မဵားကို လိုက္နာ ဳကရန္ ဴဖစ္႓ပီး ဴပည္သူ မဵားကို ေသၾးထိုး လႁံႚေဆာ္ရန္ အခဵိန္ မဟုတ္ ေတာ့ေဳကာင္း ေရးသား လိုက္သည္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္က "သန္ႚရႀင္း႓ပီး တရား မ႖တတဲ့ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ ဴဖစ္ႎိုင္ မဴဖစ္ႎိုင္ က႗န္မတိုႚ ေမးဳက ရပၝမယ္။ က႗န္မတိုႚက ဒၝကို ဆန္ႚကဵင္ ေနတာ ဴဖစ္ပၝတယ္" ဟု ဴပန္လည္ ေဴဖဳကားသည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္။ ရန္ကုန္႓မိႂႚတၾင္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေနႚက ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေစာေမာင္ႎႀင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခဵာဗာလစ္ ေယာင္ခဵာယၾတ္တိုႚ ရခဲ့သည့္ သေဘာ တူညီမႁ၏ တစိတ္ တေဒသ အဴဖစ္ ထိုင္း နယ္စပ္မႀ ေကဵာင္းသား မဵားအား ဴမန္မာဴပည္ ဴပန္ပိုႚရန္ အတၾက္ ထိုင္းႎိုင္ငံ တာ့ခ္ေလဆိပ္ အနီး၌ ႒ကိႂဆိုေရး စခန္း တခု ဖၾင့္လႀစ္ လိုက္သည္။ အစိုးရ စစ္တပ္မႀ မယ္သေဝၝ ကရင္ သူပုန္ စခန္းကို ဴပန္လည္ သိမ္းပိုက္ လိုက္သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္။ ပထမ အသုတ္ ဴဖစ္ေသာ ဴမန္မာ ေကဵာင္းသား ၈၀ ကို ထိုင္းႎိုင္ငံ တာ့ခ္႓မိႂႚမႀ ရန္ကုန္႓မိႂႚသိုႚ ေလေဳကာင္းဴဖင့္ ပိုႚေဆာင္ ေပးလိုက္သည္။


ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ဇနီးႎႀင့္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္၏ မိခင္ ဴဖစ္သူ ေဒၞခင္ဳကည္ (အသက္- ၇၆ ႎႀစ္) ရန္ကုန္႓မိႂႚ၌ ကၾယ္လၾန္သည္။ ထိုင္း အစိုးရက ဴမန္မာ အစိုးရအား ထိုင္းေလေဳကာင္း ပိုက္နက္ ထဲတၾင္ ေလယာဥ္ပဵံဴဖင့္ နယ္စပ္ ေဒသ မဵားကို ေကာင္းကင္ ဓာတ္ပံု ႟ိုက္ႎိုင္ရန္ ၁၉၈၉ ခုႎႀစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေနႚထိ ခၾင့္ဴပႂ လိုက္သည္။