သခင္႟ႁေမာင္ (ခ) ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း (၁၉၁၀ - ၂၀၀၂)

ဴပည္ေထာင္စု ဴမန္မာႎိုင္ငံအား (၂၆) ႎႀစ္တုိင္တုိင္ အာဏာရႀင္ စနစ္ဴဖင့္ အုပ္ခဵႂပ္သၾား႓ပီး ကမာၲႛ အဆင္းရဲဆံုး ႎိုင္ငံအဆင့္ (LDC) သိုႛ တၾန္းပိုႛခဲ့သူ၊ ယေနႛ ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္ တည္ရႀိေနသည့္ လက္နက္ဴဖင့္ ရက္ရက္စက္စက္ ဴခယ္လႀယ္အုပ္ခဵႂပ္သည့္ စစ္အာဏာရႀင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ကို အခိုင္အမာ အုတ္ဴမစ္ ခဵသၾားေလသူ၊ အာဏာရႀင္႒ကီး သခင္႟ႁေမာင္ (ေခၞ) ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း (၁၉၁၀ - ၂၀၀၂) အေဳကာင္း ဴဖစ္ပၝတယ္။
သခင္႟ႁေမာင္ (ခ) ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း (၁၉၁၀ - ၂၀၀၂)

အသက္ (၉၀) ဴပည့္ခဵိန္တၾင္ အာဏာရႀင္အို႒ကီး သခင္႟ႁေမာင္ (ခ) ေနဝင္း (၁၉၁၀ - ၂၀၀၂) ကို သမီးဴဖစ္သူ စႎၬာဝင္းႎႀင့္အတူ ေတၾႚရပံု။

သခင္႟ႁေမာင္ (ခ) ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း (၁၉၁၀ - ၂၀၀၂)

သခင္႟ႁေမာင္၊ (ခ) ဗိုလ္ေနဝင္း၊ ဴပည္႓မိႂႚ အနီးရႀိ ေပၝင္းတလည္႓မိႂႚ၌ ၆ ဇူလိုင္ ၁၉၁၀ ဴပည့္ႎႀစ္တၾင္ (ရဲေဘာ္ သံုးကဵိပ္၊ ေကဵာ္႓ငိမ္း၊ ပထမအ႒ကိမ္၊ ၁၉၉၈။) ေမၾးဖၾားသည္။ ကို႟ႁေမာင္သည္ ဂဵပ္ဆင္ ေကာလိပ္တၾင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ဳကားခၾင့္ ရခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၃၁ ခုႎႀစ္တၾင္ ဘၾဲႚမရဘဲ ေကဵာင္းထၾက္ခဲ့ရ႓ပီး၊ ယခင္ခဵာခဵီလမ္း (ယခု ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခဵင္းလမ္း) ရႀိ ရန္ကုန္႓မိႂႚ၊ ဆင္ေဴခဖုံး ရပ္ကၾက္ စာတုိက္ခၾဲတခုတၾင္ အငယ္တန္းစာေရးေလး ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုသိုႛ စာတိုက္စာေရး၊ ထုိႛေနာက္ သခင္ဗစိန္၊ သခင္ထၾန္းအုပ္တုိႛ၏ ေနာက္လုိက္ ဘဝမႀ ရဲေဘာ္သံုးကဵိပ္ဝင္ ဴဖစ္လာ႓ပီး၊ ၁၉၄၃ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၄၅ ခုႎႀစ္ အထိ ဴမန္မာ့ အမဵႂိးသား တပ္မေတာ္၏ စစ္ဦးစီးမႀႃး ဴဖစ္သည္။


၁၉၁၁ ခုႎႀစ္တၾင္ ေမၾးဖၾားခဲ့သည့္ တ႟ုတ္-ဴမန္မာ ကဴပားဴဖစ္သူ ငယ္နာမည္ ႟ႁေမာင္ (ေခၞ) ဦးေနဝင္းသည္ ဦးႎုထက္ ၄ ႎႀစ္ငယ္႓ပီး ဦးေအာင္ဆန္းထက္ ၅ ႎႀစ္႒ကီးသူ ဴဖစ္သည္။ ဖက္ဆစ္ဂဵပန္ ေတာ္လႀန္ေရး ႓ပီးေနာက္ အမဵိႂးသား ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ဗိုလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္းက ႎိုင္ငံေရးကုိ ေဇာက္ခဵလုပ္ႎိုင္ရန္ အတၾက္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္မႀ ႎႁတ္ထၾက္သၾားေသာ အခၝ မဟာမိတ္ တပ္ေပၝင္းစု ေသနာပတိခဵႂပ္ 'ေလာဒ့္လူးဝစ္ ေမာင့္ဘက္တန္' အား ဴမန္မာ့ တပ္မေတာ္သစ္တၾင္ ဴမန္မာတိုႛဘက္မႀ ထိပ္တန္း ရာထူး ေနရာအတၾက္ ဗိုလ္လကဵ္ာကို ေထာက္ခံ အမည္ ေပးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ေနဝင္းကို မဟုတ္ခဲ့ေခဵ။ တခဵိန္တည္း၌ပင္ ဗိုလ္လကဵ္ာ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေနရာကို ယူရန္အတၾက္ အ႓မဲတမ္း ဗမာ့တပ္မေတာ္မႀ အဆင့္အဴမင့္ဆံုး ကရင္ အရာရႀိ ဴဖစ္သည့္ ဗိုလ္မႀႃး႒ကီး ဳကာဒိုးကို ခန္ႛအပ္ရန္ စဥ္းစား ေပးေစလိုေဳကာင္း ေမတၨာ ရပ္ခံခဲ့ေလသည္။


ထိုႛေဳကာင့္ ရဲေဘာ္သံုးကဵိပ္ အဖၾဲႚဝင္ ဴဖစ္ပင္ ဴဖစ္ေသာ္ဴငားလည္း ဦးေနဝင္းသည္ ၁၉၄၆ ခုႎႀစ္၊ ေနာက္ပိုင္းကဵမႀသာ ယႀဥ္႓ပိင္သူမဵားကို ရက္ရက္စက္စက္ ဖယ္ရႀား႓ပီး ထိပ္ပိုင္းေနရာသိုႛ မရမေန စတင္ တက္လႀမ္းလာႎုိင္ခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္သည္။ ၁ ဳသဂုတ္လ ၁၉၄၈ တၾင္ ေနဝင္းအား ဒု-စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ႎႀင့္ ဒု-ေသနာပတိ (တပ္ေပၝင္းစု) အဴဖစ္ ခန္ႛအပ္ခဲ့႓ပီး၊ ၁၃ ဳသဂုတ္တၾင္ 'ဗိုလ္ခဵႂပ္' အဆင့္သိုႛ ရာထူး တုိးဴမၟင့္ေပးခဲ့သည္။ ၁ ေဖေဖာ္ဝၝရီ ၁၉၄၉ တၾင္မႀ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ အဴဖစ္ တာဝန္ ေပးအပ္ခဲ့႓ပီး၊ ၃ မတ္မႀာမႀ ဒုတိယ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး အဆင့္ ရာထူး ရခဲ့သည္။ ၁ ဇန္နဝၝရီ ၁၉၅၆ တၾင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ရာထူး တုိးဴမၟင့္ေပးဴခင္း ခံရသည္။


ထိုႛအဴပင္ လၾတ္လပ္ေရး ရ႓ပီးေနာက္ ကၾန္ဴမႃနစ္မဵား၊ ဴပည္သူႛ ရဲေဘာ္မဵား ေတာခိုသၾား႓ပီး အမႀတ္ (၁) ႎႀင့္ အမႀတ္ (၃) ဗမာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မဵား ပုန္ကန္ထ႔ကသည့္ အခဵိန္တၾင္ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ အမႀတ္ (၄) ဗမာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္သည္ အစိုးရ အတၾက္ တခုတည္းေသာ မီႀခိုအားထားရာ အဓိကမၸိႂင္ ႒ကီးဴဖစ္လာခဲ့သည္။ သိုႛေသာ္လည္း ႎုိင္ငံေတာ္ ကာကၾယ္ေရးကို တဴပည္လံုး ဴဖန္ႛကဵက္ထားႎုိင္ရန္ အတၾက္ ဦးတင္ထၾဋ္၏ ဴပည္ေထာင္စု အရန္ တပ္ဖၾဲႚမဵား ကဲ့သိုႛေသာ တပ္ဖၾဲႚ အသစ္မဵားကိုထူေထာင္ခဲ့ရသည္။


ထိုႛေနာက္ ၁၉၄၉ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၇၂ ခုႎႀစ္ အထိ တပ္မေတာ္၏ ကာကၾယ္ေရး ဦးစီးခဵႂပ္ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ကာ၊ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္တၾင္ စစ္တပ္ဴဖင့္ ႎိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို သိမ္းယူခဲ့သည္။ ထိုႛေဳကာင့္ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၇၄ ခုႎႀစ္ အထိ ေတာ္လႀန္ေရး ေကာင္စီ၏ ဥကၠႉ အဴဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၄ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၈၁ ခုႎႀစ္ အထိ ဆိုရႀယ္လစ္ႎိုင္ငံ သမၳတ အဴဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ အထိ ဴမန္မာ့ ဆိုရႀယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပၝတီ၏ ဥကၠႉ အဴဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ႓ပိႂင္ဝံ့သူ မရႀိ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့သည္။


ဴမန္မာ့ ဆုိရႀယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပၝတီ ဥကၠႉ ရာထူးမႀ ေနာက္ဆုံး ႎုတ္ထၾက္သည့္ ၁၉၈၇ ခုႎႀစ္၊ ဇူလုိင္လ ၂၃ ရက္ေနႛ တုိင္ေအာင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း၏ (၂၆) ႎႀစ္တာ အာဏာရႀင္ အုပ္စုိးမုိးမႁ ကာလ အတၾင္း ပထမဆုံးမႀ ေနာက္ဆုံးအထိ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္းသည္ မည္သုိႛေသာ ႓ပိင္ဆုိင္မႁႎႀင့္ ဆန္ႛကဵင္မႁကုိမ႖ လက္သင့္ မခံခဲ့ေခဵ။ သူ အာဏာရယူ႓ပီး မဳကာမီပင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသားမဵားက အနည္းငယ္မ႖ ဆန္ႛကဵင္မႁ ဴပႂရာတၾင္ သူ၏ အမိန္ႛအာဏာကုိ သူက ေဳကညာဴပခဲ့သည္။ သူ၏ လက္မ႟ၾံႚ စစ္ဗိုလ္ ဗိုလ္မႀႃး႒ကီး စိန္လၾင္က သူ၏ အမိန္ႛ (တပ္မေတာ္ကုိ ထိလာရင္ ဓားဓားခဵင္း၊ လႀံလႀံခဵင္း ရင္ဆုိင္မယ္) အတုိင္း လက္နက္မဲ့ ေကဵာင္းသား လူငယ္မဵားကုိ ရာႎႀင့္ခဵီ၍ သတ္ဴဖတ္ ပစ္ခဲ့သည္။ အမႀန္မႀာမူ သူႛကုိ ထိလာလ႖င္ တုံႛဴပန္ လက္စားေခဵရန္ ဆုိလုိရင္း ဴဖစ္သည္။ ဇူလုိင္လတၾင္ ရာထူးမႀ ႎုတ္ထၾက္ေသာ အခၝတၾင္လည္း "တႎုိင္ငံလံုးက လူထုေတၾကိုေဴပာမယ္၊ ဆူဆူပူပူ လုပ္လိုႛ ရႀိရင္ေတာ့ စစ္တပ္ ဆိုတာ ပစ္ရင္ မႀန္ေအာင္ပစ္တယ္" ဟု အားကုိးရာမဲ့ တုိင္းသူဴပည္သားမဵားအား ႒ကိမ္းဝၝး၍ စစ္တပ္အား လမ္းႌၿန္ သၾားခဲ့ေသးသည္။ ေနာက္ ၂ လ အတၾင္းတၾင္ 'သတ္မေတာ္' အဴဖစ္ သူေဴပာင္းလဲခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္သည္ မိမိတုိႛ ေသၾးရင္းသားရင္း ဴပည္သူမဵားကုိ ေထာင္ႎႀင့္ခဵီ၍ မညၟာမတာ သတ္ဴဖတ္ပစ္႓ပီး သူႛ မိန္ႛဳကားခဵက္ကို ခဵက္ခဵင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ အတည္ဴပႂေပးခဲ့သည္။


အာဏာရႀင္က သူ၏ မဆလ ဥကၠႉ ရာထူးႎႀင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး စန္းယု ႎုတ္ထၾက္ေပးထားေသာ သမၳတ ရာထူးတုိႛကုိ သူ၏ အရင္းႎႀီးဆုံး ဴခံေပၝက္မဵား ဴဖစ္သည့္ ပထမဦးစၾာ စိန္လၾင္ (၂၀ ရက္ သက္တမ္း) ႎႀင့္ ထုိႛေနာက္ ေဒၝက္တာေမာင္ေမာင္ (၃၀ ရက္ သက္တမ္း) တုိႛထံ မသိ႓မဲ မသိဘာသာဴဖင့္ လက္လၿဲေပးခဲ့သည္။ ႎုိင္ငံသားမဵားက အုံ႔ကလာရာတၾင္ ေနဝင္းကုိယ္တုိင္ တပ္မေတာ္၏ ထိပ္ပုိင္း ဗိုလ္ခဵႂပ္မဵားႎႀင့္ အရာရႀိမဵားကုိ ဆင့္ေခၞ႓ပီး အဴမင့္ဆုံး ရာထူးရႀင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေစာေမာင္ကုိ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တၾင္ အာဏာသိမ္းခုိင္း႓ပီး ႎုိင္ငံေတာ္ ေအးခဵမ္း သာယာေရးႎႀင့္ ႓ငိမ္ဝပ္ပိဴပားေရး ေကာင္စီ (ယခု နအဖ - ႎိုင္ငံေတာ္ ေအးခဵမ္း သာယာေရးႎႀင့္ ဖၾံႚ႓ဖိႂးေရး ေကာင္စီ အဴဖစ္ အမည္ေဴပာင္းထား) ကုိ ဖၾဲႚစည္းေစခဲ့သည္ဟု ယုံဳကည္ရသည္။


႟ႁေမာင္သည္ အငယ္တန္း စာေရးေလး အဴဖစ္ အလုပ္လုပ္ဖက္ ေဒၞတင္တင္ကုိ ၁၉၃၀ ခုႎႀစ္လည္တၾင္ လက္ထပ္ခဲ့႓ပီး သား ၂ ဦး ထၾန္းကားခဲ့သည္။ သူတုိႛ ကၾဲ႓ပီးေနာက္ မနာလို ဝန္တုိ႓ပီး ေဒၝသႎႀင့္ အာဃာတတရား ႒ကီးမားလႀသည့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ေနဝင္း အဴဖစ္ မစၤစ္ ေကတီေတာင္႒ကီး (ခ) ေကတီဘသန္း (ခ) ခင္ေမသန္းကုိ ၁၉၅၀ ခုႎႀစ္ အေစာပုိင္းတၾင္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ သူႛတၾင္ သမီး သုံးဦး ပၝရႀိလာခဲ့႓ပီး ေနဝင္းႎႀင့္ သမီး ၂ ေယာက္၊ သား ၁ ေယာက္ ရရႀိခဲ့သည္။ သူသည္ ၁၉၇၂ ခုႎႀစ္တၾင္ ကၾယ္လၾန္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ခုႎႀစ္လည္တၾင္ ေဒၞဳကာဆန္ဟု ေခၞေသာ ရခုိင္ အမဵႂိးသမီး တဦးကုိ ဇနီးမယား ဴပႂခဲ့သည္ဟု ေကာလာဟလ ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္မႀ ဘုရင္ မင္းတုန္းမင္း၏ ဴမစ္ေတာ္သူ ဂ႗န္႟ုိႛစ္ ဘယ္လာမီ (June Rose Bellamy) (ခ) ရတနာနတ္မယ္ကုိ ၁၉၇၅/၇၆ ခုႎႀစ္တၾင္ တရားဝင္ လက္ထပ္ခဲ့ဴပန္သည္။ ယင္းအိမ္ေထာင္မႀာလည္း ေခတၨမ႖သာ ခံ႓ပီး အိမ္တၾင္း ရန္ဴဖစ္မႁ အတၾင္း ေဆးလိပ္ဴပာ ဖန္ခၾက္ဴဖင့္ ပစ္ေပၝက္မႁနဲႛ အဆုံးသတ္ သၾားခဲ့သည္။ မည္သူက စပစ္ေပၝက္သည္ႎႀင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းဴပန္ႛပၾားမႁ အတၾင္း ဝိဝၝဒ ကၾဲလၾဲမႁမဵား ရႀိခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံး သိရႀိရသည့္ လက္ထပ္ထိမ္းဴမားမႁမႀာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းဌာနမႀ သုေတသန ကထိက ေဒၞနီနီဴမင့္ႎႀင့္ ဴဖစ္သည္။ သူႛႎႀင့္ ကၾဲ႓ပီး ဴပန္လည္ လက္ထပ္ဴပန္သည့္ အတၾက္ ယင္းကုိ ႎႀစ္႒ကိမ္ဟု တၾက္လ႖င္ စုစုေပၝင္း (၆) ႒ကိမ္ ရႀိသည္။


၂၀၀၂ ခုႎႀစ္၊ မတ္လ ၇ ရက္ေနႛ၌ ေနဝင္း၏ ဳကာဴမင့္လႀေသာ တဦးတည္း စစ္အာဏာရႀင္ အုပ္စုိးမႁသည္လည္း ေနာက္ဆုံးတၾင္ အ႓ပီးတုိင္ လုံးဝဥႍံု ႓ပိႂကဵ ပဵက္ဆီးသၾားခဲ့႓ပီး၊ သူႛမိသားစုသည္လည္း အလားတူ ကဵဆုံး သၾားရေတာ့သည္။ သူ၏ အခဵစ္ဆုံး သမီး ခင္စႎၬာဝင္း၏ ေယာကဵ္ား ေအးေဇာ္ဝင္းႎႀင့္ သူတုိႛ၏ သားသုံးဦး ဴဖစ္သူ ေအးေနဝင္း၊ ေကဵာ္ေနဝင္း၊ ဇၾဲေနဝင္းတုိႛမႀာ မေအာင္ဴမင္ေသာ အာဏာသိမ္းရန္ ဳကံစည္မႁဴဖင့္ ဖမ္းဆီး ခံခဲ့ဳကရသည္။ ထုိအမႁတၾင္ ခင္စႎၬာဝင္းလည္း အတၾင္းကဵကဵ ပၝဝင္ ပတ္သက္ခဲ့သည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း အစၾပ္စၾဲခံရေသာ ေယာကဵ္ား ၄ ဦးကုိသာ ေထာင္ထဲ ဆၾဲသၾင္းခဲ့႓ပီး စႎၬာဝင္းႎႀင့္ သူႛ၏ အေဖ အာဏာရႀင္အုိ႒ကီးကို အိမ္တၾင္း အကဵယ္ခဵႂပ္ ခဵခံခဲ့ဳကရသည္။ ႎုိင္ငံေတာ္ အာဏာကုိသိမ္းရန္ ပူးေပၝင္း ဳကံစည္မႁဴဖင့္ တရားစၾဲခံရသူ ၄ ဦးကုိ ၉ လဳကာ ႎုိင္ငံေတာ္ ပုန္ကန္မႁဴဖင့္ စစ္ေဆး တရားစီရင္ကာ ေသဒဏ္ အဴပစ္ ေပးခဲ့သည္။ သူတုိႛအား စီရင္မည့္ရက္ကုိ မသတ္မႀတ္ေသးေသာ္လည္း၊ သူတုိႛမႀာ ေသဒဏ္ကဵခံရန္ ေထာင္တၾင္း တေနရာတၾင္ ရႀိေနဆဲ ဴဖစ္သည္။ ထုိႛေနာက္ အာဏာရႀင္အုိ႒ကီးမႀႀာ အကဵယ္ခဵႂပ္ ကဵေနစဥ္ ၂၀၀၀၂ ခုႎႀစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေနႛ၌ ရန္ကုန္႓မိႂႚ ေနအိမ္တၾင္ပင္ ေသဆံုးသၾားသည္။


ကိုးကား။

- 'ဗိုလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ'၊ ေအာင္ခင္၊ အဂႆလိပ္ဘာသာမႀ ဴမန္မာဘာသာသိုႛ ဴပန္ဆိုသူ ေဒၝက္တာတင့္ေဝႎႀင့္ ေဒၝက္တာေအးေကဵာ္၊ စာတည္းဴဖတ္သူ ဴမဝတီရဲေခၝင္၊ ၂၀၀၄ ခုႎႀစ္၊ ေအာက္တုိဘာ၊ တတိယအ႒ကိမ္ ဴပႂဴပင္တည္းဴဖတ္ ထုတ္ေဝဴခင္း၊ ေခတ္႓ပိႂင္ ဂဵာနယ္တိုက္။
▪ - ¤ - ▪